پديد آورندگان :
مير، يونس دانشگاه لرستان - گروه زراعت , دانشور، ماشااله دانشگاه لرستان - گروه زراعت و اصلاح نباتات , اسماعيلي، احمد دانشگاه لرستان - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
كارتنوييدها , كلروفيل , تغذيه برگي , اجزاي عملكرد
چكيده فارسي :
به‌منظور بررسي امكان كاهش خسارت كمي و كيفي كلزا رقم نپتون در شرايط كم‌آبي با كاربرد محلول‌پاشي اسيد ساليسيليك و عناصر ريزمغذي در شرايط آب‌و‌هوايي خرم‌آباد، آزمايشي به‌صورت اسپليت پلات فاكتوريل در قالب طرح آماري بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 96-95 در دانشكده كشاورزي دانشگاه لرستان اجرا گرديد. آبياري در دو سطح 20 و 70 درصد تخليه ظرفيت زراعي در كرت‌هاي اصلي و تركيب عناصر ريزمغذي (B1 عدم مصرف و B2 محلول‌پاشي با نسبت 2 در هزار) و عامل اسيد ساليسيليك (غلظت‌هاي صفر، 0/5، 1 و 5/1 ميلي‌مولار) در كرت‌هاي فرعي مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه اثرات ساده تنش كم‌آبي، محلول‌پاشي كود ريزمغذي و اسيد ساليسيليك بر كليه صفات مورد آزمايش معني‌دار بود. هم‌چنين برهم‌كنش سه‌گانه بر تعداد خورجين در بوته، عملكرد دانه، عملكرد روغن و كارتنوييد معني‌دار شد. بيش‌ترين عملكرد دانه و عملكرد روغن به‌ترتيب با ميانگين 4424/7 و 2036/7 كيلوگرم در هكتار در تيمار آبياري مطلوب و محلول‌پاشي كود ريزمغذي با غلظت 2 در هزار و اسيد ساليسيليك با غلظت 1/5 ميلي‌مولار به‌دست آمد. تنش كم‌آبي كلروفيل كل، كارتنوييد، تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين، وزن هزار دانه، عملكرد دانه، درصد روغن و عملكرد روغن را به ترتيب 14، 28، 20، 17، 27، 42، 14 و 49 درصد كاهش داد، اما محلول‌پاشي اسيد ساليسيليك و عناصر ريزمغذي توانست ضمن افزايش مقاومت به شرايط تنش كم‌آبي، از طريق بهبود ويژگي‌هاي رشدي و فيزيولوژيك گياه از جمله افزايش رنگيزه‌هاي فتوسنتزي شرايط مساعدي را براي رشد مطلوب‌تر گياه، فراهم نموده و با افزايش اجزاي عملكرد دانه نهايتاً عملكرد دانه را در شرايط عدم تنش 29 درصد (1281/5 كيلوگرم در هكتار) و در شرايط تنش 36 درصد ( 1064/9 كيلوگرم در هكتار) افزايش دهد. لذا كود ريزمغذي فرتي ميكس سه‌گانه (آهن+روي+منگنز) با غلظت 2 در هزار به‌همراه غلظت 1/5 ميلي‌مولار اسيد ساليسيليك جهت كاهش اثرات سوء تنش كم‌آبي و حصول عملكرد مناسب توصيه مي‌گردد.
چكيده لاتين :
In order to investigate the possibility of reducing the quantitative and qualitative damage of rapeseed Neptune cultivar in water deficit tension conditions by applying foliar application of salicylic acid and micronutrients in Khorramabad climate, an experiment was conducted as a factorial split plot in a randomized complete blocks statistical design with three replications at Faculty of Agriculture Lorestan University in cropping year 2016-2017. Irrigation at two levels of 20 and 70 percent of field capacity depletion was applied in the main plots and composition of micronutrients (B1 non- consumption and B2 foliar application with a ratio of 2 per thousand) and salicylic acid factor (concentrations of zero, 0.5, 1 and 1.5 millimolar) were compared in sub-plots. The results showed that the simple effects of water deficit tension, foliar application of micronutrients fertilizer and salicylic acid on all tested traits were significant. Also, the triple interaction on number of pods per plant, seed yield, oil yield and carotenoids was significant. The highest seed yield and oil yield were obtained with an average of 4424.7 and 2036.7 kilogram per hectare in the optimal irrigation treatment and foliar application of micronutrients fertilizer with a concentration of 2 per thousand and salicylic acid with a concentration of 1.5 millimolar, respectively. Water deficit tension decreased total chlorophyll, carotenoid, number of stalks per plant, number of seeds per stalk, one-thousand seed weight, grain yield, oil percentage and oil yield by 14, 28, 20, 17, 27, 42, 42, 14 and 49 percent, respectively. However, foliar application of salicylic acid and micronutrients, while increasing resistance to water deficit tension conditions, could improve plant growth and physiological characteristics, including increasing photosynthetic pigments, provide favorable conditions for better plant growth and by increasing the grain yield components, finally increase the grain yield by 29 percent (1281.5 kilogram per hectare)in non tension conditions and 36 percent (1064.9 kilogram per hectare) in tension conditions. Therefore, a triple fertimix micronutrient fertilizer (iron + zinc + manganese) with a concentration of 2 per thousand is recommended along with a concentration of 1.5 millimolar of salicylic acid to reduce the negative effects of water deficit tension and achieving acceptable yield.
