اثر كاربرد خارجي اسيدآبسيزيك بر برخي عوامل فيزيولوژيك، تبادلات گازي، كارايي مصرف آب گياه اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Munstead Organic) در پاسخ به تنش خشكي

The Effect of external abscisic acid on some physiological factors and gas exchanges of Lavender (Lavandula angustifolia cv. Organic Munestead) in response to drought stress

به‌منظور بررسي اثر رژيم آبياري و محلول‌پاشي اسيدآبسيزيك بر برخي عوامل فيزيولوژيك و تبادلات گازي اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. MunsteadOrganic) آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان طي سال هاي زراعي 97-1396به‌اجرا درآمد. تيمارهاي آزمايش در چهار سطح رژيم‌هاي آبياري (شامل 100-90، 80-70، 60-50 و 40-30 درصد ظرفيت ‌زراعي) و سه سطح اسيدآبسيزيك (شامل صفر، 15 و 30 ميكرومولار در ليتر) لحاظ گرديد. نتايج نشان داد افزايش رژيم آبياري سبب كاهش كلروفيل a، b و a+b، تبادلات گازي و محتواي آب نسبي برگ گرديد. در حالي‌كه كارايي مزوفيلي، كارآيي مصرف آب و كارآيي مصرف آب داخلي برگ افزايش يافت. اسيدآبسيزيك نيز بر تمامي صفات مورد بررسي به‌جز كاروتنوئيدها اثر معني‌دار داشت و اين اثر به جز براي صفات كارايي مصرف آب كه در 15 ميكرومولار بيشترين بودند براي ساير صفات در 30 ميكرومولار در ليتر به‌ حداكثر خود رسيد. همچنين اثر متقابل رژيم آبياري و كاربرد اسيدآبسيزيك به‌جز براي صفت كلروفيلa+b براي ساير صفات مورد ‌بررسي معني‌دار بود و بيشترين اين صفات از كاربرد 30 ميكرومولار اسيدآبسيزيك مشاهده شد. محلول‌پاشي 15 ميلي‌گرم در ليتر اسيدآبسيزيك در شرايط رژيم آبياري 40-30 درصد ظرفيت زراعي به‌ترتيب موجب افزايش 25/04 و 38/75 درصدي كارايي مصرف آب داخلي برگ و كارايي مصرف آب نسبت به عدم كاربرد اسيدآبسيزيك در اين سطح خشكي گرديد. به‌طوركلي نتايج اين آزمايش، كاربرد 15 ميكرومولار در ليتر اسيدآبسيزيك را در شرايط رژيم آبياري 40-30 درصد ظرفيت‌ زراعي به‌عنوان بهترين تيمار جهت دريافت بيشترين كارايي مصرف آب معرفي مي‌كند، زيرا با مصرف كمتر آب و كاربرد اسيدآبسيزيك در شرايط تنش، مي‌توان به سطوح بالاتري از عملكرد اسيدآبسيزيك در القاء تحمل به خشكي دست يافت.

In order to study the effects of irrigation and abscisic acid regime on physiological factors and gas exchanges of Lavandula angustifolia CV. Organic Munestead, a pot experiment was conducted as factorial based on randomized complete block design with three replications at Plant Production faculty of Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, during growing season of 2016- 17. The treatments were four levels of irrigation regimes (30-40, 50-60, 70-80 and 90-100 percent field capacity) and Abscisic acid including three levels (0, 15 and 30 Mm/L). The results showed that irrigation regimes increase chlorophyll a, chlorophyll b, chlorophyll a+b, gas exchange and RWC. Abscisic acid had significant effect on all traits except of carotenoid content that except to efficiency of water consumption was Abscisic acid 15 Mm/L, the others were the highest in Abscisic acid 30 Mm/L. Also interaction effect of irrigation regimes and Abscisic acid was significant for all traits except of chlorophyll a+b. Abscisic acid 15 Mm/L spray and irrigation regimes 30-40 percent field capacity increase 25.04 and 38,75 in efficiency of leaf water consumption and efficiency of water consumption, respectively. Generally, Abscisic acid 15 Mm/L application and irrigation regimes 30-40 percent field capacity Introduces the best treatment, due to the lower consumption of water and the use of Abscisic acid in stress conditions, higher levels of Abscisic acid can be achieved in inducing drought tolerance.