مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تأثير ساليسيليك اسيد بر خصوصيات جوانهزني و رشد گياهچه ارقام تحت تنش مس (Triticum aestivum) مختلف گندم

چكيده فارسي :

تحقيقات نشان داده است كه ساليسيليك اسيد به‌عنوان يك تنظيم‌كننده رشد گياهي سبب ايجاد مقاومت در گياهان نسبت به تنش‌هاي محيطي مي‌شود. به‌منظور بررسي اثر ساليسيليك اسيد بر جوانه‌زني و رشد گياهچه پنج رقم گندم متداول در منطقه سيستان تحت تنش فلز سنگين مس، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در پژوهشكده‌ زيست فناوري دانشگاه زابل در سال 1393 انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل ساليسيليك اسيد در دو سطح (صفر و 0/01ميكرومولار)، فلز سنگين مس در پنج سطح (صفر، 1، 2، 3 و 4 ميلي‌مولار) و پنج رقم گندم (كلك افغاني، هامون، هيرمند، سيستان و بولاني) بود. نتايج نشان داد كه درصد و سرعت جوانه‌زني در شرايط پيش‌تيمار با ساليسيليك اسيد نسبت به شاهد افزايش يافت. درصد جوانه‌زني ارقام مختلف نيز با افزايش غلظت مس، كاهش معني‌داري يافت. مدل لجستيك سه پارامتره، رابطه بين سطوح مختلف مس و درصد جوانه‌زني ارقام گندم را به‌خوبي توجيه نمود. با افزايش غلظت مس، روند جوانه‌زني در كليه ارقام كاهش پيدا كرد، اما رقم سيستان نسبت به ارقام ديگر، غلظت‌هاي مختلف مس را بهتر تحمل كرد. به‌طوري كه اين رقم، در غلظت 32/71ميلي‌مولار مس با كاهش 50 درصدي جوانه‌زني مواجه شد در حالي‌كه در رقم بولاني، غلظت 3/92 ميلي‌مولار مس، باعث كاهش 50 درصدي جوانه‌زني گرديد. نتايج حاصل از اين تحقيق بيانگر اين بود كه اعمال غلظت‌هاي مختلف فلز سنگين مس باعث كاهش معني‌دار مؤلفه‌هاي رشد در ارقام گندم مورد بررسي شد، همچنين اثر پيش‌تيمار با ساليسيليك اسيد در سطوح بالاي مس نقش تعديل‌كننده‌اي در رشد داشت.