وارونه كردن دنيا

سؤال اين است: ذهن چيست و چگونه كار مي كند؟ چطور ممكن است كه ذهن چنين سؤالي درباره خود بپرسد و خود به آن پاسخ دهد؟ پاسخ كوتاه اين است كه ذهن در گذر زمان تكامل يافته و در مسير تكامل ابزارهايي براي انديشيدن ساخته است كه در نهايت به آن اجازه مي دهد كه سازوكار خود را درك كند. اين ابزارهاي انديشيدن چه هستند؟ ساده ترين آنها كه همه ابزارهاي ديگر به نوعي به آن وابسته اند، واژگان است. پس از واژگان مي توان خواندن، نوشتن، حساب كردن و سپس توانايي نقشه كشي و نقشه خواني، يادگيري فنون و كاربرد ابزارهايي مانند قطب نما، تلسكوپ، ميكروسكوپ، دوربين، رايانه، اينترنت و غيره را كه براي استخراج و دست ورزي اطلاعات ابداع كرده ايم، برشمرد. اين ابزارهاي علم و فناوري زندگي ما را متحول كرده اند و به ما اجازه مي دهند از چيزهايي باخبر باشيم كه براي ساير گونه ها بيگانه است. ما از وجود باكتري ها آگاهيم؛ اما سگ ها، دلفين ها و شامپانزه ها از وجود آنها آگاه نيستند. ذهن ما با ذهن آنها متفاوت است. حتي باكتريها هم از وجود باكتري هاي ديگر آگاه نيستند. براي فهم اينكه باكتري چيست، به ابزارهايي براي انديشيدن نياز است و انديشيدن موهبتي است كه تنها نصيب گونه ما شده است.