مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - چگونه يك گزارش كوتاه بنويسيم ؟

چكيده فارسي :

گزارش هاي كوتاه (Short reports) زماني به رشته تحرير در مي آيند كه داده هاي حاصل از يك مطالعه آنقدر زياد نباشد كه نوشتن يك مقاله كامل را توجيه نمايد [1]. هم چنين، برخي مجلات نيز علاقمند هستند تا نتايج مطالعاتي كه از نظر آماري معني دار نشده اند را در قالب يك گزارش كوتاه چاپ نمايند [2]. در چنين مواقعي، نويسندگان مي توانند با نوشتن يك گزارش كوتاه نه تنها احتمال چاپ نتايج مطالعه خود را افزيش دهند، بلكه احتمال خوانده شدن آن را نيز ارتقاء بخشند. گزارش هاي كوتاه داراي ساختار مقالات كامل هستند. يعني علاوه بر خلاصه، از مقدمه، مواد و روش ها، نتايج و بحث برخوردار مي باشند. با اين وجود، به خاطر نوع مقاله، تمامي اين اجزاء اصلي به شكل كوتاه تري نسبت يه يك مقاله كامل گزارش مي گردند [1]. مجلات گوناگون، دستورالعمل هاي متفاوتي براي نگارش يك گزارش كوتاه ارايه مي نمايند. با اين وجود، سقف نگارش يك گزارش كوتاه معمولا 1000 كلمه در نظر گرفته مي شود. بنابراين، نويسندگان پس از يك مقدمه كوتاه و روشن، به بيان مهم ترين نكات در روش كار خود پرداخته و سعي مي كنند كه نتايج اصلي مطالعه خود را در قالب يك يا حداكثر دو جدول يا نمودار نشان دهند. سپس بر اساس اين نتايج، بحث مختصر و مفيدي را پيرامون يافته هاي مطالعه خود به عمل آورند. حداكثر تعداد منابع يك گزارش كوتاه بين ده تا پانزده مورد مي باشد كه مانند هر نوع مقاله علمي ديگر بايد شامل مهم ترين، مرتبط ترين و به روزترين منابع باشد [3]. براي نوشتن يك گزارش كوتاه توصيه شده است كه اولين نسخه مقاله، دو برابر نسخه نهايي مقاله تهيه شود. يعني نويسندگان با يك نسخه 2000 كلمه اي كار خود را آغاز خواهند كرد. سپس در تجديد نظرهاي مكرري كه به عمل مي آورند، كلمات و جملات اضافي را حذف كرده و نتيجه كار خود را در 1000 كلمه به پايان خواهند برد. به خاطر حجم كم مقاله، معمولا داوري مقالات گزارش كوتاه زودتر انجام خواهد شد. هم چنين، باز به خاطر حجم كم مقاله ممكن است خوانندگاني كه وقت كمي براي مطالعه دارند، خواندن گزارش هاي كوتاه را در اولويت فهرست مقالات مورد مطالعه خود قرار دهند. بنابراين، همان طور كه گفته شد گزارش هاي كوتاه در صورتي كه به درستي به رشته تحرير در آيند از احتمال چاپ و مطالعه بيش تري برخوردار خواهند بود [1]. نكته ي مهم ديگر كه اشاره به آن ضروري است، اين است كه نوع مطالعه مثلا گزارش كوتاه، مقاله كامل يا نامه به سردبير نيست كه اهميت آن مقاله را منعكس مي نمايد. بلكه يافته هايي كه در يك مقاله گزارش مي گردد است كه منعكس كننده اهميت آن مقاله مي باشد. تقريبا همه افرادي كه در علوم سلامت مشغول به پژوهش هستند با مقاله معروف واتسون Watson و كريك Crick آشنا هستند. اين دو دانشمند در سال 1953 ميلادي نتيجه مطالعه خود بر روي ساختمان مارپيچي DNA را در نشريه معتبر Nature به چاپ رساندند [4]. اين مقاله فقط داراي 941 كلمه بود. اما پس از چاپ از چنان اهميتي برخوردار گرديد كه باعث شد تا جايزه نوبل در رشته پزشكي را در سال 1962 ميلادي براي نويسندگان خود به ارمغان آورد [1]. نظر به اهميت مقالات گزارش كوتاه، مجله دانشگاه علوم پزشكي رفسنجان براي ساليان متمادي است كه بررسي، چاپ و انتشار اين قبيل مقالات را در دستور كار خود قرار داده است. معمولا در هر شماره از مجله دانشگاه، يك يا دو گزارش كوتاه به زيور طبع آراسته مي گردد. مقالات گزارش كوتاه تهيه شده براي مجله دانشگاه بايد مشتمل بر هزار كلمه، حداكثر يك يا دو جدول و پانزده رفرانس باشند.