ارزشيابي تكويني ترسيمي در تدريس زيست شناسي

تجربه نشان داده است كه مي توان از هنر و نقاشي به عنوان ابزارهايي براي عمق بخشيدن به درك دانش آموزان بهره گرفت. همان طور كه تكيه بر نوشتن براي آموختن»، به عنوان ابزاري براي عمق بخشيدن به درك و فهم دانش آموزان مطرح شده، نقاشي نيز ابزار ديگري است كه از طريق آن مي توان دانش آموزان را به تفكر عميق درباره آنچه ميدانند و آنچه مشاهده كرده اند، تشويق كرد. پرسش هايي كه هنگام انجام اين فرايند جلوه مي كنند، ثابت مي كنند كه مي توان از نقاشي براي برانگيختن كنجكاوي بهره گرفت. دانش آموزان نه تنها از طريق نقاشي پاسخ پرسش هاي خود را پيدا مي كنند، بلكه خلاقيت خود را نيز نشان مي دهند. نقاشي همواره به هنرمندان كمك كرده است كه دقيق مشاهده كنند و نظرات خود را در تابلوهاي نقاشي منعكس كنند. با وجود اين، استفاده از نقاشي به عنوان ابزاري براي كمك به توسعه و تثبيت مفاهيم پيچيده، در آموزش علوم كمتر مورد توجه قرار گرفته است (استين ماري 2001) در تدريس درسي مانند زيست شناسي و يادگيري آن توسط دانش آموزان هنر نقاشي مي تواند نقش بسزايي داشته و اثري پايدار از مطالب درسي در ذهن دانش آموزان ايجاد كند. يكي از راهكارهاي سنجش مستمر فعاليت هاي دانش آموزان در درس زيست شناسي، ميزان دقت آنها در ترسيم شكل صحيح از موضوعات دروسي است كه داراي شكل اند. وقتي يك دانش آموز سعي در ترسيم صحيح يك ساختار داشته باشد، به معناي آن است كه حداقل ريخت شناسي آن ساختار را فرا گرفته و كافي است تا عمل آن ساختار را بداند. اهميت ارزشيابي هاي تكويني در جريان آموزش بر هيچ كس پوشيده نيست. امروزه اعتقاد بر اين است كه آموزش و ارزشيابي در فرايند در هم تنيده اند. سنجش و ارزشيابي معتبر دانش آموز را بر مي انگيزد تا بياموزد كه چگونه ياد بگيرد. در چنين رويكردي يادگيرنده، تبديل به فردي فعال، ريسك پذير و محقق مي شود كه به طور دائم از تدريس بهره مي گيرد. به بيان ديگر، توالي آموزش - ارزشيابي - آموزش مرتب تكرار مي شود و در اين فرايند شايستگي هاي فرد رشد مي كنند، اعتماد به نفس او افزايش مي يابد و فراگير به خوبي ياد مي گيرد كه چگونه آموخته ها را در وضعيتهاي دشوار و ناآشنا به كار گيرد. اين امر توان تصميم گيري و تشخيص وضعيت در فرد را رشد مي دهد و اين هدف آموزش است. اين نوع ارزشيابي همواره در آموزش جاري است و رشد دهنده و پويا و مستمر است. اين پژوهش كه در دبيرستان شهيد مدرس دهلران از توابع استان ايلام و در درس زيست شناسي انجام شد، سعي بر آن دارد كه نشان دهد استفاده از ترسيم اثر مثبتي در يادگيري در سي مانند زيست شناسي دارد و مي تواند به كمك ارزشيابي هاي تكويني به تدريج دانش آموزان را به اين درس علاقه مند كند و باعث افزايش نمرات امتحاني آنها شود.