مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - ارزيابي تأثير پرايمينگ بذر با استيل سالسيليك اسيد (ASA) بر خصوصيات جوانه‌زني گياه دارويي رازيانه (Foeniculum vulgaer L.) در سطوح مختلف شوري

چكيده فارسي :

پرايمينگ بذر به‌عنوان يك راهكار جهت افزايش استقرار گياهچه به ويژه در شرايط نامطلوب مطرح است. به منظور بررسي عكس‌العمل بذرهاي پرايم شده گياه دارويي رازيانه نسبت به شوري، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در 3 تكرار در دانشكده كشاورزي دانشگاه شاهد در سال 1393 انجام گرفت. بذرها در اين آزمايش در سه سطح صفر، 0/3 و 0/6 ميلي‌مولار اسيد سالسيليك پرايم شدند و سپس با آب تهيه شده از چاه‌هاي مختلف، چهار سطح شوري صفر، 5/2، 5 و 5/7 دسي‌زيمنس بر متر آماده گرديد و مورد آزمايش قرار گرفتند. با توجه به نتايج تجزيه واريانس، سالسيليك اسيد و تنش شوري و برهمكنش اين دو عامل تأثير معني‌داري (P<0.01) بر درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني، طول ريشه‌چه، طول ساقه‌چه، وزن خشك گياهچه و شاخص بنيه بذر نشان دادند. به طور كلي نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه شوري مي‌تواند بر شاخص‌هاي جوانه‌زني رازيانه اثر بگذارند. به عبارت ديگر غلظت بالاي شوري آب توانسته محيطي نامناسب را براي جوانه‌زني بذور فراهم آورد به‌طوري‌كه با افزايش شوري صفات جوانه‌زني كاهش نشان دادند. كاهش درصد و سرعت جوانه‌زني بذور در محيط شور اغلب مي‌تواند ناشي از كاهش جذب آب و افزايش سميت ويژه آنها در اطراف پوسته بذور به علت غلظت بالاي نمك باشد. شوري با كاهش قابليت دسترسي به آب يا تداخل با برخي موازنه مواد تنظيم كننده رشد از جوانه‌زني بذرها جلوگيري مي‌كند. اگرچه غلظت‌هاي بالاي اكسين مانع جوانه‌زني مي‌شود، اما غلظت‌هاي پايين معمولاً محرك است. براساس نتايج حاصل از تحقيق حاضر، به نظر مي‌رسد افزايش اكسين در نتيجه تأثير سالسيليك اسيد در حدي است كه افزايش جوانه‌زني را در پي دارد.