تغييرات محتواي كلرفيل برگ و پروتئين و عملكرد دانه سه رقم گندم ماكاروني (Triticum durum) بر اثر كاربرد كودهاي نانو

Leaf chlorophyll content and grain protein and yield changes of three durum wheat (Triticum durum ) cultivars under nano fertilizer application

به منظور بررسي تاثير كودهاي نانو بر محتواي كلروفيل برگ، پروتئين و عملكرد سه رقم گندم ماكاروني آزمايشي به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار، در مزرعه دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي داراب، دانشگاه شيراز در سال زراعي 95- 1394 اجرا شد. تيمارهايي مورد بررسي سه نوع كود نانو شامل: نانوكامپوزيت بيوارگانيك (300 كيلوگرم در هكتار) ، اروميك (در سه مرحله، هر مرحله 50 كيلوگرم در هكتار) و بيوميك (به‌صورت محلول در آب، 2 كيلوگرم در هكتار) و تيماركود شيميايي شامل نيتروژن(200 كيلوگرم در هكتار ) همراه با فسفر( 200 كيلوگرم در هكتار) و پتاسيم(100 كيلوگرم در هكتار ) و همچنين سه رقم گندم ماكاروني شامل: بهرنگ، شبرنگ و ياواروس بودند. كود اروميك بيشترين درصد نيتروژن دانه (9/2 درصد)، پروتئين دانه (5/18درصد) و مقدار عملكرد دانه (5/7958 كيلوگرم در هكتار) را در بين تيمارهاي كودي داشت. از بين ارقام نيز، رقم ياواروس بيشترين نيتروژن دانه (5/2 درصد)، پروتئين دانه (2/16 درصد) و عملكرد دانه (2/7160 كيلوگرم درهكتار) را داشت. بيشترين سرعت رشد گياه زراعي نيز در مرحله خميري شدن دانه در كود اروميك مشاهده شد. به طور كلي نتايج نشان داد كه كاربرد كود اروميك بويژه در رقم ياواروس، باعث 15/19 درصد افزايش عملكرد دانه، نسبت به كود هاي شيميايي شد.

To evaluate the impact of nano fertilizers on leaf chlorophyll content, grain protein and yield of three durum wheat cultivars, a factorial experiment based on randomized complete block design was conducted with three replications in research farm of College of Agriculture and Natural Resources of Darab, Shiraz University, during 2015 growing season. Treatments were Three types of nano fertilizers including nano- composites bio organic (300 kg/ha), uremic (in three stages, 50 kg/ha in each stage) and biomik (dissolved in water, 2 kg/ha) and chemical fertilizer treatment including nitrogen (200 kg/ha) with phosphorus (200 kg/ha) and potassium (100 kg/ha) and three durum wheat cultivars including Behrang, Shabrang and Yavaros. Uremic fertilizer treatment had the highest seed nitrogen (2.9%), grain protein (18.5%) and grain yield (kg ha 7958.5). Also, among the cultivars, Yavaros had the highest grain nitrogen (2.5%), grain protein (16.2%) and grain yield (7160.2 kg/ha). Likewise, interaction effect of fertilizer and cultivar showed that uremic in Yavaros with 27% had the highest protein content. The chlorophyll content had the increasing trend up to dough development stage and the maximum amount was obtained in uremic (61.6 SPAD unit). The highest crop growth rate was also observed in uremic at dough development stage. Overall, results showed that application of uremic especially in Yavaros cultivar caused 19.5% increase in grain yield compared to chemical fertilizers.