مقايسه تاثير داروي گياهي ويتاگنوس (پنج انگشتانه) با فلوكستين در كنترل سندرم پيش از قاعدگي در بيماران مراجعه كننده به كلينيك‌هاي دانشگاه آزاد اسلامي مشهد

مقدمه: تغييرات دوره‌اي فيزيكي و رواني در طي فاز لوتئال چرخه قاعدگي كه از آن به عنوان سندرم پيش از قاعدگي (PMS) ياد مي‌شود، در حدود 50% خانم‌هاي سنين باروري اتفاق مي‌افتد و سبب اختلال در فعاليت‌هاي طبيعي و روابط فردي آنان مي‌‌گردد. عدم كارايي داروهاي شيميايي مورد استفاده براي درمان تمامي علايم اين اختلال (مثل فلوكستين) از يك سو و بروز عوارض مختلف از سوي ديگر سبب شده كه در سال‌هاي اخير استفاده از داروهاي گياهي براي درمان PMS مطرح شود. با توجه به اثر آگونيستي داروي گياهي ويتاگنوس بر رسپتورهاي دوپاميني, بر آن شديم تا در اين مطالعه، اثر درماني آن را براي كنترل سندرم پيش از قاعدگي در مقايسه با داروي فلوكستين مورد ارزيابي قرار دهيم. روش كار: در اين مطالعه كه در قالب كارآزمايي باليني انجام شده است، 70 خانم كه پس از مراجعه به كلينيكهاي دانشگاه آزاد اسلامي مشهد براي آنها تشخيص PMS گذاشته شده بود، شركت داده شدند. بيماران بصورت تصادفي به دو گروه تقسيم شدند كه يك گروه تحت رژيم درماني فلوكستين و گروه ديگر تحت رژيم درماني ويتاگنوس قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به علايم بيماري قبل و دو ماه پس از درمان به كمك پرسشنامه جمع‌آوري گرديد. كليه داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS نگارش 15 مورد آناليز قرار گرفت. نتايج: متوسط سن بيماران در مجموع 9/7±2/28 سال محاسبه شد. خصوصيات فردي بيماران از نظر سن، قد، وزن، تعداد بارداري، رژيم غذايي و انجام منظم فعاليت‌هاي بدني بين دو گروه تفاوت معناداري نداشت. بررسي‌‌هاي آماري نشان داد كه اگر چه بروز سردرد, اختلالات خواب و اختلال عملكرد روزانه بيماران پس از مصرف دارو در هر دو گروه بطور معناداري كاهش پيدا كرده است، اما از اين حيث بين دو گروه اختلاف آماري معناداري وجود ندارد (p> 0.05). بحث: مصرف هر دو داروي ويتاگنوس و فلوكستين سبب كاهش علايم بيماري در خانم‌هاي مبتلا به PMS كه داراي علايم چشمگير باليني بوده‌اند، شده است. عليرغم عدم مشاهده اختلاف معنادار بين دو گروه از نظر اثربخشي, به نظر مي‌رسد كه با توجه به عوارض پايينتر داروهاي گياهي همچون ويتاگنوس، اين دارو گزينه مناسبي براي كاهش علايم PMS مي‌باشد. همانند ساير مطالعات انجام شده، اثر درماني دارو ظرف مدت يك ماه بروز كرده است. در بيماراني كه تحت درمان با ويتاگنوس قرار گرفته بودند شايع‌ترين عارضه تهوع بوده كه با گزارش‌هاي ديگر تطابق دارد.

Introduction: Luteal and physical changes happening in the menstrual cycle is called pre menstrual syndrome (PMS), and is seen in 50% of fertile women often causing problems in daily life. Insufficiency of chemical treatments like Fluoxetine, and their side effects on the other hand has brought up the idea of herbal treatments in PMS. Considering the agonist effect of Vitex agnus on dopamine receptors we have conducted this study to assess the therapeutic potencies of Vitex agnus on PMS in comparison with Fluoxetine. Materials and methods: In this clinical trial 70 female patients referring to Azad Islamic university of Mashhad's clinics participated. These patients were diagnosed as PMS. Patients were divided in two groups randomly. One group treated with Vitex agnus and the other with Fluoxetine. Data were collected one month before and after treatment using questionnaires. Data were analyzed using SPSS version 15. Results: The mean age of patients was 28/2±7/9 years. Demographic features like age, height, weight, number of pregnancies, diet, and physical activities had no significant difference in two groups. Data analysis showed significant decrease in head ache, sleep disorders and daily activity in both groups but the difference between the two was not significant. (p>0.05) Discussion:Both Fluoxetine and Vitex agnus are efficient in treating PMS patients. Although no significant difference was seen between two, Vitex agnus could be the better choice considering less side effects. Similar to other studies the curative effects appear after one month of drug consumption. The most common side effect in patients with Vitex agnus was nausea which is supported by other reports.