كليدواژه :
خصوصيات بوم شناسي , افدرا , گياه دارويي , مراتع
چكيده فارسي :
هدف از اين تحقيق بررسي شرايط رويشگاهي گونه Ephedra major به عنوان گياهي دارويي، علوفه اي و مؤثر در حفاظت آب و خاك در مراتع شهرستان بجنورد است. مشخصات اقليمي، زمين‌شناسي، تيپ رويشگاه، گياهان همراه، اندازه‌گيري متغيرهاي رويشي، برآورد توليد و تجزيه فيزيكي و شيميايي خاك براي گياه در رويشگاه آن انجام گرفت. نتايج نشان داد كه اين گونه در منطقه مورد مطالعه با بارندگي متوسط سالانه 9/332 ميليمتر، دماي متوسط سالانه 82/9 درجه سانتي‌گراد و اقليم نيمه خشك سرد تا اقليم ارتفاعات رويش مناسبي دارد. اين گونه در دامنه‌هاي شمالي و جنوبي در ارتفاع 1400 تا 2520 متري از سطح دريا در مناطق كوهستاني پراكنش يافته‌است. در منطقه مورد مطالعه خاك بسيار كم عمق و داراي بافت شني لومي، 75/7 pH= ، 88/55EC= ميكرو زيمنس بر سانتيمتر و آهكي مي‌باشد. تيپ رويشگاه درمنه- علف بره است و بيش از 86 گونه گياهي همراه اين گونه ديده مي‌شود. ميانگين پوشش تاجي و تراكم افدرا در منطقه به ترتيب 19/2 درصد و 346 پايه در هكتار بود. تجزيه و تحليل مولفه اصلي نشان داد كه متغيرهاي بارش، درصد رطوبت اشباع، اسيديته، پتاسيم، كلسيم و شن همبستگي معني داري با محور اول داشتند و 49.84٪ تغييرات را توضيح دادند. براي مولفه دوم، درصد مواد آلي و نيتروژن مهمترين صفات بود و تغييرات 27.94٪ را توضيح داد.
چكيده لاتين :
The aim of this research is to assess the ecological needs of Ephedra major as a medicinal and forage species and important for soil and water conservation in Rangelands of Bojnourd. In the site, the studies were done climatically characteristic, geology, stand type, co-dominant plant and vegetable variation, Estimating biomass, physical and chemical analyses of the soil. The results indicated that Ephedra major could be adapted for regions with semiarid- cold climate to altitude climate, annual rainfall average of 332.9 mm and annual temperature average of 9.82 c. Ephedra major have dispersed in north, south, east and west slope and altitude 1400- 2520 m of sea level in mountainous areas. The Soils physical and chemical analyses showed that the soil is very shallow with sandy-loom texture, Ph= 7.75, Ec= 55.88 µs/cm and lime. The stand type was Artemisia aucheri- Festuca ovina and the co-dominant plants were over 86 species. Average of canopy covers and density were 2.16 and 346 shrubs in hectare respectively. Principal component analysis (PCA) indicated that the variables of precipitation, saturation moisture percentage, pH, potassium, calcium and sand had significant correlations with the first axis and explained the 49.84% variation. For the second component, the percentage of organic matter and nitrogen were more important traits and explained the 27.94% variation.
