طراحي مدل سنجش ميزان شايستگي متخصصين فناوري اطلاعات با رويكرد سيستم خبره فازي

Designing a Competency Assessment Model for Information Technology Professionals Using the Fuzzy Expert System Approach

مهم‌ترين مزيت رقابتي سازمان‌ها در دنياي تغييرات سريع امروزي داشتن عامل انساني شايسته است. لذا موفقيت سازمان‌ها وابسته به توسعه منابع انساني است و توسعه منابع انساني در هر سازمان و حتي در هر كشوري بدون درك و كشف قابليت‌ها و شايستگي‌هاي سرمايه عظيم و بالقوه ميسر نمي­شود. مسأله شايستگي متخصصان فناوري اطلاعات، نقش مهمي در عملكرد آن‌ها و همچنين موفقيت و كارآمدي آن‌ها ايفا مي‌كند. بر همين اساس، هدف اين پژوهش طراحي مدل سنجش ميزان شايستگي متخصصآن فناوري اطلاعات با رويكرد سيستم خبره فازي است. اين پژوهش، آميخته اكتشافي محسوب مي‌شود كه در نخستين مرحله آن، مطالعه‌اي كيفي (بررسي ادبيات و مصاحبه با خبرگان) و مدل پژوهش جهت بررسي كمّي در مرحله بعد قرار مي‌گيرد. براي بررسي سؤالات پژوهش از 15 تن از متخصصان فناوري اطلاعات به عنوان جامعه آماري تحقيق استفاده گرديد. پژوهش حاضر از نوع توصيفي-پيمايشي و ابزار گردآوري داده ­ها پرسشنامه است؛ براي تجزيه و تحليل داده‌هاي پژوهش از نرم‌افزارهاي Excel و SPSS و Matlab استفاده شده است. جهت پاسخ به سؤال پژوهش، پس از انجام مصاحبه با خبرگان و در نهايت پس از تجزيه و تحليل مصاحبه‌ها، چهار شاخص اصلي مورد تأييد خبرگان قرار گرفت. همچنين، اولويت و سهم هركدام از شاخص‌ها در ميزان شايستگي متخصصان، با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي فازي به ­دست آمده است. پس از به دست آوردن اين اطلاعات و بهره گرفتن از نظر خبرگان، پايگاه قوانين اگر-آنگاه تكميل شد و براي تعيين ميزان دقيق شايستگي متخصصان فناوري اطلاعات، از روش استنتاج فازي ممداني استفاده گرديد. پس از اجراي سيستم با نرم‌افزار متلب، سطح شايستگي متخصصان فناوري اطلاعات زياد و به مقدار دقيق «0/712» برآورد شده است. اعتبارسنجي مدل، از انطباق بالاي نتايج به دست آمده با نظر خبرگان اين حوزه حكايت دارد.

Possessing appropriate human resources is undoubtedly the most important organizational competitive advantage in today's state of flux governing the world. That’s why organizational success is reliant on human resource development which is viable in various companies and countries merely through identifying and understanding the capabilities and competencies of the enormous potential of human resources. Competency plays a key role in IT professionals’ performance as well as their success and efficiency. Thus, the present study aimed at designing a model for assessing the IT professionals’ competency based on the fuzzy expert system approach. This exploratory two-phase mixed-methods (qualitative-quantitative) research commenced with a qualitative analysis by reviewing the literature and interviewing experts to design the assessment model which was further subject to quantitative scrutiny in the second phase. The research sample comprised 15 hospital IT professionals who completed the questionnaire that was employed as the data collection instrument to glean the research data that were further analyzed through Excel, SPSS and Matlab software programs. The results of the qualitative and quantitative analyses pointed out four main indicators that were next prioritized with regard to their role in the degree of professionals’ competency using the process of fuzzy hierarchical analysis. The if-then database was completed and Mamdani Fuzzy Inference System was used to determine the exact competency level of IT professionals which was found to be high with an accurately equal to 0.712. Validation of the model verified compatibility of the results with the views of experts in the field.