ارزيابى شاخص هاى مؤثر بر قابليت پياده مدارى در راستاى تحقق توسعه پايدار شهرى (نمونه موردى: خيابان بوعلى سينا و اكباتان شهر همدان)

Assessing effective elements on walkability for sustained urban development (Case study: Bu-Ali Sina and Ekbatan Streets in Hamedan)

امروزه با افزايش روزافزون جمعيت شهرنشين و به دنبال آن افزايش بي رويه وسايل نقليه و وابستگي الگوي زندگي شهري به آنها، تحقق توسعه پايدار به عنوان يكي از مهم ترين مسائل شهري مطرح شده است. از اين رو پياده مداري كه هدف آن بازيابي و توسعه فضاهاي پياده شهري و مقدم دانستن عابران پياده به عنوان مهم ترين عناصر شهري است، بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته است. بنابراين اين پژوهش با فرض اينكه تقويت پياده مداري در تحقق توسعه پايدار شهري موثر است، به دنبال آن است كه شاخص هاي موثر بر پياده مداري را درنمونه هاي مورد مطالعه (خيابان بوعلي واكباتان شهر همدان) ارزيابي كند. روش پژوهش توصيفي-تحليلي بوده و با استفاده از ابزارهاي رايج كتابخانه اي و مشاهده ميداني انجام شده است. اصلي ترين شاخص هاي خيابان پياده مدار از طريق مرور ادبيات داخلي و خارجي و پيشينه پژوهش استخراج گرديده، سپس به ارزيابي معيارها در نمونه هاي مورد مطالعه پرداخته شده است و از مدل فرايند تحليل شبكه (ANP) جهت وزن دهي به معيارها و زيرمعيارها و مقايسه دو خيابان استفاده شده است و يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه خيابان بوعلي نسبت به خيابان اكباتان امتياز بالاتري را كسب نموده است؛ بنابراين خيابان بوعلي براي تبديل به محور پياده مدار در اولويت قرار مي گيرد؛ همچنين پيشنهاد مي شود كه با در نظر گرفتن ترتيب اولويت معيارها، سياست گذاري هايي در جهت ارتقاي معيارهاي«حركتي- دسترسي»، «اجتماعي- اقتصادي»، «فعاليتي– حركتي» و «كالبدي-زيست محيطي» انجام گيرد كه لحاظ نمودن اين موارد مي تواند گام مهمي درجهت ايجاد قابليت پياده مداري و در نهايت تحقق توسعه پايدار شهري محسوب شود.

Because of continuous increase in urban population and subsequent increase in number of vehicles and dependency of urban lifestyle on them, having continuous development is one of the most important problems of urban areas. So, walkability with the goal of retaining and developing urban walkable areas and priority of the pedestrians as the most important element, is being more and more noticed. So the current study with the hypothesis of: Improving walkability is effective in sustained urban development, wants to assess effective elements on walkability on the study samples: Bu-Ali & Ekbatan streets in Hamedan. The study is a descriptive-analytic study and has been done by common library tools and field watching. The basic elements of a walkable street is extracted from literature and previous studies, then has assessed them by ANP model for comparing the two streets. The findings show that Bu-Ali street has a higher scale in compare with Ekbatan street, therefore, Bu-Ali street is the first priority in terms of converting to a pedestrian-oriented area. It is recommended as well to consider respective order of categories to make policies for improvements in movement-accessibility, socio-economic, activity-movement and physical-environmental criteria. So these can create a significant advancement increasing the ability to make a pedestrian-oriented area and then a sustained city development.