ارتباط بين تغييرات كاربري اراضي و توليد رواناب (Water Yield) در حوزه آبخيز گرگان رود

در دهه هاي اخير تغييرات شديد كاربري اراضي در استان گلستان باعث كاهش ميزان چشم گيري از جنگل هاي هيركاني شده است. در بررسي اين تغييرات از نقشه هاي پوشش سرزمين حاصل از طبقه بندي تصاوير ماهواره اي لندست (سنجنده TM) مربوط به سال هاي 1984، 2012 و 2016 به عنوان ورودي مدل ساز تغيير سرزمين (LCM)، براي تحليل و نيز پيش بيني تغييرات پوشش سرزمين در سال 2030 استفاده شد. به منظور برآورد صحت مدل سازي از آماره هاي عملكرد نسبي (ROC)، نسبت موفقيت به هشدار خطا و عدد شايستگي استفاده شد. در ادامه به بررسي نقش تغيير كاربري اراضي در توليد رواناب حوزه آبخيز به عنوان يكي از خدمات اكوسيستمي پرداخته شد. نتايج بيانگر صحت بالاي شبكه عصبي مصنوعي با ميزان ROC برابر 949/0، نسبت موفقيت به هشدار خطا 57 درصد و عدد شايستگي 11 درصد بود. نتايج مدل سازي تغييرات كاربري اراضي نشان داد از سال1984 تا 2012 بيشترين تغييرات مربوط به كاهش پوشش جنگلي بوده است. مدل سازي اين روند با استفاده از شبكه عصبي مصنوعي نشان داد از سال 2016 تا 2030 در حدود 30361 هكتار از سطح پوشش جنگلي كاسته خواهد شد. نتايج بررسي توليد رواناب نشان داد، ميزان رواناب در كل حوزه، مخصوصاً در قسمت شرق و شمال شرق حوزه كه بيشترين تغييرات كاربري هم در اين مناطق رخ داده افزايش يافته است. اين افزايش در ميزان رواناب بر اثر تغيير كاربري اكوسيستم جنگلي به كاربري كشاورزي در اين مناطق صورت گرفته است. نتايج اين مطالعه، درك ما را از پيامدهاي هيدرولوژيكي تغييرات كاربري زمين بهبود مي بخشد و دانش مورد نياز را براي توسعه و مديريت مناسب زمين به منظور پايداري و بهره وري در حوزه آبريز گرگان رود فراهم مي كند.