تبيين جامعه‌شناختي علل پيوستن طبقات اجتماعي به شورش بابك خرمدين برضد عباسيان (با تأكيد بر نظريه محروميت نسبي تد رابرت گر)

جنبش هاي اجتماعي از مباحث اساسي در نظريه هاي انقلاب اند كه به واسطه همين اهميت، نظريه هاي مختلف كوشيده اند آن‌ها را توضيح دهند. يكي از مهم ترين اين نظريه ها، نظريه محروميت نسبي است. قيام سياه جامگان به دنبال جلب حمايت گروه هاي فرودست و با تمسك به آن در برخي شعارهاي خود، سطح انتظارات ارزشي طبقات اجتماعي را بالا برد. اين درحالي بود كه با برآمدن عباسيان، سطح توانايي ارزشي مردم تغيير چنداني پيدا نكرد و دچار سرخوردگي و محروميت نسبي شدند. اين وضع منجر به شورش هايي برضد خلافت عباسيان شد كه شورش بابك خرمدين بادوام ترين آن‌ها بوده است. مسئله اين مقاله تبيين شكل گيري و دوام اين شورش است. مقاله حاضر مي كوشد با بهره گيري از روش تحليل تاريخي و جامعه شناسي در پرتو نظريه محروميت نسبي، به بررسي شكل گيري و علل اين جنبش بپردازد. دستاورد مقاله نشان مي‌دهد خلفا و كارگزاران بني عباس ازطريق به چالش كشيدن ارزش هاي اقتصادي، ديني و مشاركتي موجب محروميت نسبي شدند كه منجر به افزايش ميزان مشاركت طبقات اجتماعي و افزايش حجم جنبش بابك خرمدين شد.