بررسي تغييرات زماني و روند دبي‌هاي حداقل در آبخيزهاي منتخب دامنه جنوبي البرز

در سال‌هاي اخير برداشت بي‌رويه، تغييرات اقليمي و تغيير كاربري اراضي صورت گرفته در حوزه‌هاي آبخيز، اثرات متفاوتي بر جريان رودخانه و به‌خصوص جريان پايه و كم گذاشته است. با توجه به برداشت منابع آب زيرزميني و تأثير آن بر زمان رخداد و طول مدت رخ داد جريان كم در ايستگاه‌هاي مختلف نياز به بررسي و تحقيق دارد. هدف از اين پژوهش بررسي روند جريان كم در ايستگاه‌هاي هيدرومتري منتخب آبخيز كرخه است. بدين منظور پس از دريافت داده‌هاي روزانه آبدهي ايستگاه‌هاي هيدرومتري واقع در محدوده حوضه‌هاي كوير مركزي و درياچه نمك، تعداد 39 ايستگاه انتخاب شدند. داده‌هاي اين ايستگاه ها به روش همبستگي با ايستگاه‌هاي ديگر موردبازسازي قرار‌گرفته و داده‌هاي پرت حذف شدند. سري‌هاي زماني 5، 7، 10، 15، 30، و d 60 اين ايستگاه‌ها استخراج شدند. سپس ايستگاه‌هاي به دو دسته‌ي حوضه‌هاي فاقد دشت و حوضه‌هاي داراي دشت تقسيم شدند. با آزمون‌هاي من كندال، تايل سن و اسپيرمن تحليل روند جريان صورت گرفت. براي هر دسته بين روند جريان حداقل و مساحت حوضه بالادست ارتباط رگرسيوني داده شد. نتايج نشان داد كه حدود 10 ايستگاه فاقد روند معني‌دار و مابقي ايستگاه‌ها در سطوح 1، 5 و 10% داراي روند معني‌دار كاهشي بودند. در حوضه‌هاي داراي دشت به دليل برداشت بي‌رويه از منابع آب زيرزميني با افزايش مساحت حوضه، روند جريان حداقل كاهشي تر شد درحالي‌كه اين موضوع در حوضه‌هاي فاقد دشت يا كوهستاني با افزايش مساحت حوضه از روند كاهشي كاسته شد.