مقايسه اثربخشي واقعيت درماني و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر اضطراب اجتماعي و خودكارآمدي والدگري در زنان سرپرست خانوار شهرستان ساري

Comparison of the Effectiveness of Reality Therapy and Acceptance & Commitment Therapy on Social Anxiety and Parenting Self-Agency in Female Household Heads in Sari City

مقدمه: زنان سرپرست خانوار در معرض آسيب­ هاي روانشناختي و اجتماعي متعدد قرار دارند. اين پژوهش با هدف مقايسه اثربخشي واقعيت ­درماني و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر اضطراب اجتماعي و خودكارآمدي والدگري در زنان سرپرست خانوار با نشانه ­هاي اضطراب اجتماعي انجام شد. مواد و روش ­ها: اين پژوهش از نوع نيمه ­تجربي با طرح پيش ­آزمون، پس ­آزمون، پيگيري و گروه كنترل بود. جامعه آماري، كليه زنان سرپرست خانوار مراجعه‌كننده به كلينيك مددكاري اجتماعي باران و نويد شهرستان ساري در سال 1398 بودند كه 45 نفر به روش نمونه­ گيري هدفمند انتخاب شده و به طور تصادفي در گروه­هاي آزمايش و كنترل قرار گرفتند. گروه­هاي آزمايش تحت واقعيت ­درماني و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد قرار گرفتند. جمع ­آوري اطلاعات با استفاده از پرسشنامه­ هاي خود كارآمدي والدگري دومكا و همكاران ومقياس اضطراب اجتماعي جرابك بود. داده ­ها توسط روش تحليل واريانس آميخته با اندازه‌گيري مكرر تحليل شدند. يافته­ ها: نتايج نشان داد واقعيت­ درماني و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر بهبود خودكارآمدي والدگري با اثر بين­ گروهي (000/0p=، 69/19F=)، درون­ گروهي (002/0 p=، 25/8F=)، اثر تعاملي بين ­گروهي و درون­گ روهي (000/0 p=، 84/12F=) و در اضطراب اجتماعي با اثر بين­ گروهي (000/0p=، 46/16F=)، درون­ گروهي (000/0p=، 19/29F=) و اثر تعاملي بين­ گروهي و درون­گروهي (000/0p=، 21/15F=) مؤثر است. نتيجه­ گيري: واقعيت­ درماني و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد مي­توانند بر بهبود خودكارآمدي والدگري و اضطراب اجتماعي در زنان سرپرست خانوار با نشانه ­هاي اضطراب اجتماعي مؤثر واقع شوند و تفاوتي بين آن‌ها از اين جهت وجود ندارد.

Introduction: Female household heads are exposed to numerous psychological and social harms. This study aims to compare the effectiveness of reality therapy and acceptance & commitment therapy on social anxiety and parenting self-agency in female household heads with symptoms of social anxiety. Materials and Methods: This study was semi-experimental with pretest, posttest, follow-up, and control group. The statistical population of this study included all female household heads referring to Baran and Navid social work clinics in Sari city in 2019, of which 45 were selected by purposeful sampling method based on the inclusion criteria and assigned in experimental and control groups by simple randomization. The experimental groups underwent reality therapy and acceptance & commitment therapy. Data were collected by Parental Self-Agency Measure and Jerabek Social Anxiety Scale. Then, they were analyzed by repeated-measures analysis of variance at a significance level of 0.05. Results: Data analysis showed that reality therapy and acceptance & commitment therapy were effective in improving parenting self-agency with within-group effect (F =19.69, P = 0.00), between-groups effect (F = 8.25, P = 0.002), and the between-groups and within-group interaction effect (F = 12.84, P = 0.00) and also in social anxiety with within-group effect (F=16.46 , P = 0.00), between-groups effect (F =29 /19, P = 0.00), and the between-groups and within-group interaction effect (F = 15.21, P = 0.00) in female household heads with symptoms of social anxiety. Therefore, both treatment approaches were effective in improving social anxiety and parenting self-efficacy in female household heads with symptoms of social anxiety. Conclusion: Based on this research results, psychological interventions, such as reality therapy and acceptance & commitment therapy, can be effective in improving parenting self-agency and social anxiety in female household heads with symptoms of social anxiety.