اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي بر سرزندگي، بهزيستي روان‌شناختي و فشارخون زنان مبتلا به بيماري‌هاي قلبي عروقي

The Effectiveness of Mindfulness Training on Vitality, Psychological Well-being, and Blood Pressure in Women with Cardiovascular Disease

مقدمه: زنان مبتلا به بيماري‌هاي قلبي عروقي با مشكلات فراواني مواجه هستند و يكي از روش‌هاي مؤثر در بهبود ويژگي‌هاي آن‌ها، آموزش ذهن‌آگاهي است. بنابراين، هدف پژوهش حاضر تعيين اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي بر سرزندگي، بهزيستي روان‌شناختي و فشارخون زنان مبتلا به بيماري‌هاي قلبي عروقي بود. مواد و روش‌ها: اين مطالعه نيمه تجربي با طرح پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري با گروه كنترل بود. جامعه پژوهش زنان مبتلا به بيماري‌هاي قلبي عروقي مراجعه‌كننده به بيمارستان قلب و عروق شهيد رجايي تهران در سال 1398 بودند. نمونه پژوهش 40 نفر بودند كه با روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب و با روش تصادفي در دو گروه مساوي جايگزين شدند. گروه آزمايش 8 جلسه 70 دقيقه‌اي، آموزش ذهن‌آگاهي دريافت كردند و گروه كنترل آموزشي نديد. داده‌ها با پرسشنامه‌هاي سرزندگي و بهزيستي روان‌شناختي و دستگاه فشارخون جمع‌آوري و با آزمون‌هاي مجذور كاي، t مستقل، آناليز واريانس دوطرفه با اندازه‌گيري‌هاي مكرر و آزمون تعقيبي بونفروني تحليل شدند. يافته‌ها: گروه‌ها در مرحله پيش‌آزمون از نظر سرزندگي، بهزيستي روان‌شناختي و فشارخون تفاوت معني‌داري نداشتند، اما در مراحل پس‌آزمون و پيگيري از نظر هر چهار متغير تفاوت معني‌دار بود (001/0>p). آموزش ذهن‌آگاهي باعث افزايش سرزندگي (015/0>p، 510/6=F)، بهزيستي روان‌شناختي (001/0>p، 893/12=F) و كاهش فشارخون سيستوليك (010/0>p، 258/7=F) و دياستوليك (036/0>,p 751/4=F) گرديد و نتايج درمان در مرحله پيگيري حفظ شد. نتيجه‌گيري: نتايج نشان‌دهنده اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي بر بهبود سرزندگي، بهزيستي روان‌شناختي و فشارخون بود. توصيه مي‌گردد روانشناسان و درمانگران از آموزش ذهن‌آگاهي در كنار ساير روش‌هاي درماني براي بهبود سرزندگي، بهزيستي روان‌شناختي و فشارخون مبتلايان به بيماري‌هاي قلبي عروقي استفاده نمايند.

Introduction: Women with cardiovascular diseases have many problems, and one of the effective methods in improving their conditions is mindfulness training. Therefore, the present research aims to determine the effectiveness of mindfulness training on vitality, psychological well-being, and blood pressure in women with cardiovascular diseases. Materials and Methods: This study was quasi-experimental with a pretest-posttest follow-up design with the control group. The research population consisted of women with cardiovascular diseases referred to Shahid Rajaie Hospital of Tehran in 2019. The research sample was 40 people selected by purposeful sampling method and randomly distributed into two groups. The experimental group received eight face-to-face 70-minutes sessions of mindfulness training, and the control group did not receive any training. Data were collected using questionnaires of vitality and psychological well-being, besides blood pressure device. They were then analyzed using a two-way analysis of variance with repeated measures, together with Chi-square, independent t, and Bonferroni post-hoc tests. Results: The results showed no significant difference in terms of vitality, psychological well-being, and blood pressure (p>0.565) in the pretest; however, in the posttest and follow-up stages, there was a significant difference in terms of all variables (p < 0.001). This means that mindfulness training increased vitality (F=6.510, p < 0.015) and psychological well-being (F=12.893, p < 0.001) and decreased systolic (F=7.258, p < 0.010) and diastolic (F=4.751, p < 0.036) blood pressure in women with cardiovascular diseases, and the treatment results were maintained in the follow-up stage. Conclusion: The results indicated the effectiveness of mindfulness training on vitality, psychological well-being, and blood pressure. Therefore, psychologists and therapists are advised to use mindfulness training, besides other educational and therapeutic methods, to improve the vitality, psychological well-being, and blood pressure in patients with cardiovascular diseases.