تدوين و بررسي اثربخشي بسته درماني «اضطراب از مرگ» مبتني بر درمان پذيرش و تعهد بر اجتناب از مرگ، سلامت روان و كيفيت زندگي بيماران سرطاني شهر اصفهان

The Effect of a Death Anxiety Therapeutic Package Based on Acceptance and Commitment Therapy on Death Avoidance, Mental Health and Quality of Life of Cancer Patients

يكي از عواملي كه مي‌تواند سلامت رواني و كيفيت زندگي بيماران سرطاني را تحت تأثير قرار دهد، اضطراب از مرگ است. هدف اين پژوهش ارزيابي اثربخشي بسته درماني "اضطراب از مرگ" مبتني بر درمان پذيرش و تعهد بر اجتناب از مرگ و كيفيت زندگي بيماران سرطاني مي باشد. مواد و روش ها: اين پژوهش از نوع آزمايشي مبتني بر گروه آزمايش با استفاده از پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري است. شركت‌كنندگان از بين مراجعه‌كنندگان به بيمارستان سيدالشهدا (اميد) اصفهان انتخاب شدند و با حجم نمونه 28 نفر (نوزده زن و نه مرد) به صورت تصادفي در دو گروه آزمودني (13=n) و كنترل (13=n) گمارش شدند. بسته درماني بر اساس درمان مبتني بر پذيرش و تعهد در دانشگاه نواداي آمريكا ساخته و توسط آزمون لاوشه، شاخص نسبت روايي محتوايي آن محاسبه شد. اين بسته طي هفت جلسه درمان گروهي روي آزمودني‌ها اجرا شد و براي گروه كنترل نيز طي هفت جلسه تعدادي تمرين‌هاي ساده نوشتاري بدون انجام هيچ مداخله‌اي انجام گرفت. براي مقايسه نتايج دو گروه از سه پرسش‌نامه كيفيت زندگي سازمان بهداشت جهاني،"فرم كوتاه (α=‌0/91)"، پرسش‌نامه نيم‌رخ نگرش به مرگ وونگ و همكاران (α=‌0/88) و پرسش‌نامه پذيرش و عمل "نسخه دوم (α=‌0/87)" استفاده شد. براي تحليل داده‌ها نيز از روش آمار توصيفي ـ استنباطي تحليل كوواريانس و نرم‌افزار SPSS نسخه 21 استفاده شد. يافته ها: بيماران گروه آزمايش در مقايسه با گروه كنترل از بين شاخص‌هاي نگرش به مرگ، در خرده‌مقياس اضطراب از مرگ و اجتناب از مرگ كاهش معنادار و از بين شاخص‌هاي كيفيت زندگي، در خرده‌مقياس سلامت روان افزايش معناداري پيدا كردند. نتيجه گيري: به نظر مي‌رسد كه درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر كاهش اضطراب و اجتناب از مرگ مؤثر است و تغيير در نگرش به مرگ در بيماران سرطاني احتمالاً با سلامت روان آن‌ها مرتبط است.

The purpose of this study was to evaluate the effect of a death anxiety therapeutic package designed based on Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on death avoidance, mental health, and quality of life of cancer patients. Methods This parallel-experimental study was conducted on 28 cancer patients (19 females and 9 males aged 26-71 years) referred to Seyedoshohada Hospital in Isfahan, Iran. They were randomly assigned into two groups of intervention (n=14) and control (n=14). The death anxiety package was designed in the University of Nevada and Lawshe’s method was used for examining its content validity ratio. The intervention group received therapy at seven sessions, once a week, while the control group received simple writing exercises with no intervention. Participants completed World Health Organization Quality of Life-BREF (α=0.91), Death Attitude Profile-Revised (α=0.88), and Acceptance and Action Questionnaire (α=0.87) three times as pretest, posttest, and follow-up assessments. Data were analyzed by ANCOVA in SPSS V. 21 software. Results The intervention group showed a significant decrease in death attitude dimensions of “fear of death” and “death avoidance” and a significant increase in the quality of life dimension of “mental health” compared to the control group. Conclusion The designed package based on ACT seems to reduce the death anxiety and death avoidance, and any change in attitude towards death in cancer patients may be related to their mental health.