محدود ساختن حقوق بشر به دلايل مذهبي: بنياد و مرزها؛ چشم اندازي از دادگاه حقوق بشر اروپا

Limiting Human Rights for Religious Reasons: Rationale and Boundaries, a Perspective from Europe’s Human Rights Court

حقوق بشر و دين اغلب مي ­توانند تقويت كننده يكديگر باشند. بنابراين، دين در پيشبرد احترام به حقوق بشر و آزادي­ هاي اساسي نقش اساسي دارد. به عنوان مثال، ضروريات اخلاقي مانند «زندگي هيچ انساني را نگيريد» يا «شما نبايد دزدي كنيد» را مي­ توان در كليه اديان اصلي جهان يافت و به عنوان الهام بخش قوانين اساسي كه توسط انسان ساخته شده است عمل كرده ­اند. با اين همه، قوانين ديني نيز مي ­توانند در تضاد با قوانين ساخته دست بشر و معاهدات حقوق بشري باشد. صرفاً براي بيان يك مثال، طبق دين مسيحيت براي زنان غير ممكن است كه كشيش شوند، در حالي كه معاهدات متعدد حقوق بشر به وضوح تبعيض بين جنسيت­ ها را منع مي­ كند. دقيقاً در اين موارد بحث برانگيز است كه دولت­ هاي ملي اغلب مداخله مي­ كند و بين قوانين ديني يا معاهدات انساني دست به رفتارهاي ترجيحي مي ­زند. زماني كه دولت دخالت مي­ كند، از آنجايي كه آزادي ديني جزو حقوق اساسي انسان است، بايد اين كار را با روشي بسيار دقيق انجام دهد. بنابراين، دولت مكرراً بايد تلاش كند تا تعادل بين اين حق و ساير حقوق افراد تعادل برقرار كند. يك كنوانسيون منطقه اي كه از حقوق ديني مانند آزادي مذهب و اعمال ديني مانند ساير حقوق اساسي محافظت مي ­كند، كنوانسيون اروپايي حقوق بشر است كه در اين مقاله به بررسي آن خواهيم پرداخت. كشورهايي كه عضو شوراي اروپا و عضوي از اين كنوانسيون هستند، بايد در حالي كه توسط دادگاه حقوق بشر اروپا نظارت مي­ شوند، سعي كنند تعادل را اعمال كنند. بنابراين، در نهايت وظيفه يافتن تعادل بين اين حقوق در اروپا به دادگاه اروپا واگذار شده است و قوانين اين دادگاه به صورت ويژه­ اي روشنگر روابط بين اين دو دسته از حقوق مي­ باشد. بررسي اين سيستم قضايي و قانوني به ما اين امكان را مي ­دهد تا دريابيم كه چگونه رابطه بين حقوق ديني و ساير آزادي­ هاي اساسي در سيستم حقوق بشر اروپا درك مي ­شود. يك سؤال اساسي كه مطرح مي ­شود اين است كه دادگاه چگونه و تا چه حدي مي ­تواند محدوديت­ ها و استثنائات در و بر ساير حقوق بشر را در هنگام بحث و گفتگو در مورد مسائل ديني اعمال كند. به عنوان مثال، آيا مي­توان آزادي شخصي يك نفر به منظور حفظ اعتقادات مذهبي شخص ديگر را محدود كرد؟ آيا دادگاه اروپا در مواجهه با پرونده­ هاي مذهبي از روند عادي عمل خود منحرف مي­ شود؟ آيا چنين پيش زمينه­ هاي مذهبي شرايط ويژه­ اي را ايجاد مي­ كنند كه امكان اعمال رفتار متفاوتي را فراهم مي­ كند، و اگر چنين است، آيا اين امر قابل توجيه است؟ و از طرف ديگر، مرزهاي نهايي كه ساير حقوق بشر بر دين، حقوق و سنت­ هاي مذهبي قرار مي­ دهد چيست؟ كجا خط كشيده شده است؟ هدف از اين مطالعه، بررسي دادرسي دادگاه حقوق بشر اروپا در جستجوي پاسخ به اين سؤال اساسي است. اين مقاله زماني كه به نظر مي­ رسد مفاد كنوانسيون در تضاد با آزادي ديني كه قبلا ذكر شد و در محدوده وسيع تر، متضاد با ساير حقوق، قوانين و آداب و رسوم ديني باشد، به جاي اينكه تنها به حق آزادي مذهب مندرج در ماده 9 كنوانسيون اروپايي حقوق بشر توجه كند، بيشتر بر ساير حقوق بشر مندرج در كنوانسيون متمركز مي­ شود. احكام ديوان، كه به نظر مي ­رسد در چنين مواردي موضع بسيار ظريفي مي­گيرد، مورد بررسي قرار مي­گيرد. مطالعه اين پرونده حقوقي نه تنها به كشف وضعيت حقوق مذهبي در مقايسه با ساير حقوق اساسي كمك مي­ كند، بلكه ممكن است منبع الهام بخش سيستم بين­ المللي حقوق بشر براي ارتقاء سازش بين اديان مختلف باشد. بررسي روشي كه دادگاه اروپا در پي رسيدگي به چنين مواردي است، ضمن رعايت تنوع و آزادي ديني، ما را به سمت ايده­ هاي جديد در مورد چگونگي اجراي حقوق بشر در فرهنگ­ هاي مختلف مذهبي سوق مي ­دهد. به طور خلاصه، كاوش در اين سيستم حقوق بشري پاسخي به سؤالات مطرح شده فوق خواهد داد كه ما را به سمت ايده­ هاي جديد در خصوص حق فوق العاده مهمي كه به وسيله آزادي مذهبي فرد محافظت مي ­شود، سوق مي­ دهد.

Human rights and religion can very often be seen as reinforcing one another. Therefore, religion plays a primordial role in promoting respect for human rights and fundamental freedoms. For example, moral imperatives like “do not take any human being's life” or “you shall not steal” can be found in all major religions of the world, and have acted as an inspiration for the fundamental laws made by man. None the less, religious laws can also contradict man-made laws and human rights treaties. Just to take one example, according to the Christian faith it is impossible for a woman to become a priest, while multiple human rights treaties clearly prohibit discrimination between the sexes. It is precisely in such contentious matters that the national State will often intervene, granting preferential treatment to either religious laws or man-made treaties. The State, however, when it does interfere, has to do so in a very careful way, for one fundamental right is the right to religious freedom. The State will therefore frequently have to try to strike a balance between this right and other human rights concerned. One regional convention safeguarding both religious rights like freedom of religion and religious practice, as other fundamental rights, is the European Convention of Human Rights, which we will explore in this paper. States that are members of the Council of Europe and parties to this convention will have to try to find a balance while being watched by an observant European Court of Human Rights. Thus the task of finding a balance between these rights has in Europe ultimately been given to the European Court, and its case-law is especially illuminating on the very relation between these rights. Looking at this jurisprudence will enable us to find out how the relationship between religious rights and other fundamental freedoms is perceived in the European Human Rights system. One essential question that arises, is in what manner and to what extent the Court allows for limitations and exceptions on/to other human rights when it comes to religious matters. For example, can one’s personal freedom be limited in order to preserve someone else’s religious beliefs? Does the European Court deviate from its normal course of action when faced with religious cases? Does such a religious context constitute “special circumstances” that allow for a different treatment, and if so, can this be justified? an‎d on the other hand, what are the ultimate boundaries that other human rights put on religion, religious rights and traditions? Where is the line drawn? The purpose of this study is to explore the case-law of the European Court of Human Rights in search of an answer to this fundamental question. Rather than solely concentrating on the right to freedom of religion of article 9 ECHR, this paper will focus more on those other human rights contained in the Convention when they seem to conflict with the said right to religious freedom, and in a broader scope, with other religious rights, laws and practices. The jurisprudence of the Court, which seems to take a very nuanced position in such matters, will be examined. A study of this case-law will not only be helpful to explore the status of religious rights as compared to other fundamental rights, but may also be a source of inspiration for the international human rights system to promote concord between the different religions. Studying the way in which the European Court handles such cases will also lead us to new ideas on how to implement human rights in different religious cultures, while respecting diversity and religious freedom. In sum, exploring this human rights system will provide answers to the above posed questions, which shall lead us to new ideas on the tremendous important right to be protected in one’s religious freedom.