جشاء از ديدگاه طب سنتي ايران

Eructation (Josha') in the perspective of Iranian Traditional Medicine

سابقه و هدف: گاهي تعداد آروغ يا به اصطلاح «belching»، تا حدي زياد است كه موجب افت فعاليت‌هاي اجتماعي روزانه و كيفيت زندگي افراد مي‌شود. با توجه به ناموفق بودن طب مدرن در شناسايي انواع و علل آروغ كه منجر به شكست درمان آن در بسياري از موارد شده است؛ لازم است از روش‌هاي طبي مكمل استفاده شود. به نظر مي‌رسد ريشه‌يابي اين واژه، انواع و اسباب آن در منابع طب سنتي بتواند در بالين به درمان آن كمك كند. مواد و روش‌ها: اين مطالعه، يك پژوهش كتابخانه‌اي است كه با جستجوي كليدواژه «eructation» و «belching» در pubmed و فرهنگ لغات و يافتن معادل آن‌ يعني «جشاء» و «آروغ» در متون اصلي طب سنتي ايران؛ از قرن سوم تا چهاردهم (شامل: الحاوي، كامل الصناعه الطبيه، قانون في الطب، ذخيره خوارزمشاهي، طب اكبري و شرح الاسباب والعلامات) با استفاده از نرم افزار كتابخانه جامع طب نور انجام شده است. يافته‌ها: همه‌ي منابع فوق به سه ويژگي در تعريف جشاء اشاره كرده‌اند: جشاء از جنس باد است، در معده توليد مي‌گردد و از راه دهان دفع مي‌شود. جشاء به دو دسته طبيعي و ناطبيعي تقسيم بندي شده است. نوع غير طبيعي جشاء بر اساس بو به انواع ترش، بدبو، با بوي غذا طبقه بندي مي‌شود. اسباب جشاء دو نوع داخلي و خارجي دارد. بيماري‌هاي خود معده و بيماري ساير اعضاي بدن مانند طحال، روده و مغز جزو اسباب داخلي به حساب مي‌آيند. عوامل خارج از بدن انسان نيز به سبك زندگي، نوع غذا و نحوه خوردن آن مربوط مي‌شود. نتيجه‌گيري: بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه تعريف و مكانيسم «belching» شباهت زيادي به «جشاء» دارد. با وجود تدوين معيارهاي رم چهار، هنوز در طبقه‌بندي و درمان آروغ كاستي‌هايي وجود دارد. بي‌توجهي به نقش بعضي عوامل ايجاد كننده و همچنين بوي آروغ از اين موارد‌ند. به نظر مي‌رسد با كمك گرفتن از ديدگاه طب سنتي بتوان سير درمان را تا حد زيادي بهبود بخشيد.

Background and Purpose: Some times Joshachr('39') or belching may repeat frequently and interferes with daily social activities and quality of life. The modern medicine couldnchr('39')t recognize all types and the etiologies of belching yet. So it is necessary to use complementary medicine. It seems that review of the term, classification and etiology of belching in Iranian Traditional Medicine can help to treatment. Methods and Materials: This study is a library research. We found the synonyms for "Eructation" and "Belching" in the dictionaries and then We used "Noor Digital library of medicine" and searched for the keyword "Josha’" and "Arough" in the original texts from the third to the fourteenth century including Al-Hawi, kamelo-ssanaato-tebbiyah, Al-qanun Fichr('39')l-Tibb (canon of medicine), Zakhireh kharazmshahi, Tebbe Akbari and sharhol-asbab vachr('39')l-alamat. Conclusion: All of the books had the same view about three characteristics in the definition of Joshachr('39'). Joshachr('39') or eructation is the ejection of gas or air through the mouth from the stomach. Joshachr('39') was classified into two categories: normal and abnormal. Abnormal Joshachr('39') was classified into three main groups based on the type of abnormal smell: sour, stinky, with smell of the food that has been eaten. The etiologies of Josha’ in Iranian Traditional Medicine was divided into two general categories: internal and external. Stomach diseases, and diseases in other organs such as the spleen, intestine and catarrh are internal causes. External causes, refers to life style factors like the foods and eating habits. This study shows that the belching definition and mechanism is very similar to Joshachr('39'). There is some defects in classification and treatment of belching in new researches such as Rome IV Diagnostic Criteria. Those neglected points are the role of some causing factors and the smell of the eructation. It seems that attention to these small tips can greatly improve the treatment steps