باورها عامل آفرينش نقش و نگار در تخت‌بافته‌هاي آناتولي: با تأكيد بر گليم‌‌ (مقاله پژوهشي)

بدون عنوان

ﺑﺎورﻫﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از رﻓﺘﺎرﻫﺎي آﯾﯿﻨﯽ و ﮔﻠﯿﻢﺑﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از ﻫﻨﺮ و ﻣﯿﺮاث ﺑﻮﻣﯽ آﻧـﺎﺗﻮﻟﯽ ﻫﻤﻮاره راﺑﻄﻪاي دو ﺳﻮﯾﻪ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ داﺷﺘﻪاﺳﺖ. از اﯾﻦرو ﮐﻪ ﺑﺎورﻫﺎ و ﻋﻘﺎﯾﺪ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﺮكﻫـﺎي آﻓﺮﯾﻨﺶ ﻧﻘﺶ و ﻧﮕﺎرهﻫﺎي ﺗﺨﺖﺑﺎﻓﺘﻪﻫﺎي آﻧﺎﺗﻮﻟﯽ ﺑﻪ وﯾﮋه ﮔﻠﯿﻢﻫﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺣﻀﻮري ﺑﺮﺟﺴـﺘﻪ در زﻣﯿﻨﻪ اﯾﻦ ﺑﺎﻓﺘﻪﻫﺎي روﺳﺘﺎﯾﯽ و ﻋﺸﺎﯾﺮي داﺷﺘﻪ و ﻣﺘﻘﺎﺑﻼً ﮔﻠﯿﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﻤﻞ ﺑﺮاي ﺑﺮوز و ﻋﯿﻨﯽﺳـﺎزي ﺑﺎورﻫﺎي ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﺎن روﺳﺘﺎﯾﯽ و ﻋﺸﺎﯾﺮي آﻧﺎﺗﻮﻟﯽ ﺑﻮدهاﺳﺖ. اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﺗﺎ ﺿﻤﻦ ﻣﻌﺮﻓﯽ اﻧﻮاع ﻓﻨـﻮن ﺑﺎﻓﺖ و اﻧﻮاع ﮔﻠﯿﻢﺑﺎﻓﺘﻪﻫﺎي آﻧﺎﺗﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻞ، ﻃﺒﻘﻪﺑﻨـﺪي و ﻣﻌﺮﻓـﯽ اﻧـﻮاع ﻧﻘـﺶ ﻣﺎﯾـﻪ ﻫـﺎي ﮔﻠـﯿﻢ آﻧﺎﺗﻮﻟﯽ ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﺎورﻫﺎ و ﻋﻘﺎﯾﺪ ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﺎن آﻧﺎﺗﻮﻟﯽ ﺑﭙﺮدازد. ﺑﺮﺧﯽ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ: ﮔﻠﯿﻢﻫـﺎي آﻧﺎﺗﻮﻟﯽ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﻮاع رواﻧﺪاز ﺟﻬﯿﺰﯾﻪ ﻋﺮوس، ﻣﺤﺮاﺑﯽ، ﺳﻔﺮه و دﯾﻮارﮐﻮب )آوﯾﺰ( اﺳـﺖ. ﺑـﺮ اﯾـﻦ ﻣﺒﻨـﺎ ﮔﻠـﯿﻢ ﻃﺮح ﻣﺤﺮاﺑﯽ ﺑﻪواﺳﻄﻪ ﺑﺎورﻫﺎي ﻣﺬﻫﺒﯽ و ﺟﻨﺒﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي آن در ﻓﺮﯾﻀﻪ ﻧﻤﺎز، ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﯾﻦ و راﯾﺞﺗﺮﯾﻦ ﻧـﻮع ﮔﻠﯿﻢ آﻧﺎﺗﻮﻟﯽ اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻘﺶﻣﺎﯾﻪﻫﺎي ﮔﻠﯿﻢﺑﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﻃﺒﻘـﻪ ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﺑﻨـﺪي ﻣـﯽ ﺷـﻮد ﮐـﻪ ﺷـﺎﻣﻞ : 1. ﻧﻘﻮش ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ زاﯾﺶ، ﺑﺎروري و ﺣﺎﺻﻠﺨﯿﺰي. 2. ﻧﻘﻮش ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺣﻔﺎﻇﺖ از زﻧﺪﮔﯽ. 3. ﻧﻘﻮش ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﺎ اﻣﻮال و اﺑﺰار زﻧﺪﮔﯽ. 4. ﻧﻘﻮش ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ زﻧﺪﮔﯽ و ﺣﯿـﺎت ﺧـﺎﻧﻮاده ﯾـﺎ ﻗﺒﯿﻠـﻪ. 5. ﻧﻘـﻮش ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﺎ ﻣـﺮگ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. از اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﻧﻘﻮش ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﺎ ﺣﻔﺎﻇـﺖ از زﻧـﺪﮔﯽ و زاﯾـﺶ و ﺑـﺎروري و ﺣﺎﺻـﻠﺨﯿﺰي از ﻣﻨﻈـﺮ ﺑﺎورﻫﺎي ﺟﻤﻌﯽ و ﻓﺮدي، ﺑﯿﺶﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد را در ﮔﻠﯿﻢ آﻧﺎﺗﻮﻟﯽ دارﻧﺪ. در ﮐﻨﺎر اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي، ﺑﺮﺧﯽ ﻧﻘـﻮش ﻣﺘﻔﺮﻗﻪ ﻧﻈﯿﺮ ﻧﻘﺶﻣﺎﯾﻪ ﺳﮓ، ﻫﺰارﭘﺎ، ﺧﺮﭼﻨﮓ، ﻻﮐﭙﺸﺖ، ﺣﻮض ﺑﺎ ﻣﺮﻏﺎﻧﯽ ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺮ آن، ﻧﯿﺰ وﺟـﻮد دارد ﮐـﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺟﻨﺒﻪ ﺗﺰﺋﯿﻨﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﻧﻮع ﺗﺤﻘﯿـﻖ ﺣﺎﺿـﺮ ﮐﯿﻔـﯽ و ﺑﻨﯿـﺎدﯾﻦ و روش ﺗﺤﻘﯿـﻖ از ﻧـﻮع ﺗﻮﺻـﯿﻔﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﺷﯿﻮه ﮔﺮدآوري دادهﻫﺎ ﻣﯿﺪاﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.

فاقد چكيده