پديد آورندگان :
اكبري چهره برق، زهرا دانشگاه تربيت مدرس، تهران - دانشكده علوم پزشكي , طوافيان، صديقه سادات دانشگاه تربيت مدرس، تهران - دانشكده علوم پزشكي , منتظري، علي جهاد دانشگاهي، تهران - پژوهشكده علوم بهداشتي - مركز تحقيقات سنجش سلامت
كليدواژه :
نظرية شناختي- اجتماعي , رفتار مراقبت از ستون فقرات , دانش آموزان , مدل يابي معادلات ساختاري
چكيده فارسي :
كمردرد از جمله اختلالات شايع ستون فقرات است. دغدغه اصلي افزايش ميزان شيوع آن در دانش‌آموزان است كه مي‌تواند ناتواني در بزرگسالي را سبب شود. هدف از اين پژوهش توضيح رفتار مراقبت از ستون فقرات با استفاده از روش مدل‌يابي معادلات ساختاري (SEM) و مبتني‌بر نظريه شناختي- اجتماعي(SCT)، در دانش‌آموزان بود. مدل مفروض شامل: مهارت‌ها، دانش اصول مراقبت از ستون فقرات، خودكارآمدي و باورهاي انتظار نتيجه به‌عنوان متغيرهاي مستقل و رفتار مراقبت از ستون فقرات به‌عنوان متغير وابسته بود.
مواد و روش كار: داده‌هاي 204 دانش‌آموز مدارس ابتدايي دولتي تهران، در بازه زماني مهر‌ماه تا آبان‌ماه سال تحصيلي 98-1397 با استفاده از پرسش‌نامه ساختارمند، جمع‌آوري شد. براساس داده‌ها، مدل مفروض با روش تحليلي مدل‌يابي معادلات ساختاري با استفاده از نرم‌افزارهاي SPSS، نسخه 24 و ليزرل نسخه 8.80 بررسي شد.
يافته ها: اثر مهارت‌ها، دانش، خودكارآمدي و باورهاي انتظار پيامد بر رفتار مراقبت از ستون فقرات دانش‌آموزان به ترتيب: 0/73، 0/42، 0/87، 0/55بود. به‌علاوه، شاخص‌هاي برازش مانند شاخص برازش مقايسه‌اي ( CFI)، شاخص برازش هنجار يافته (NFI)، شاخص نسبت كاي اسكوئر به درجه آزادي ( χ2/df) و ريشه ميانگين مربعات خطاي برآورد (RMSEA) نيكويي برازش مدل را نشان دادند.
نتيجه گيري: يافته‌هاي مطالعه نشان داد مشاركت‌كنندگاني كه مهارت‌ها، دانش، خودكارآمدي و باورهاي قوي‌تري دارند؛ به احتمال زياد، رفتار صحيح مراقبت از ستون فقرات را از خود بروز خواهند داد. با‌توجه به اين مسئله، مداخلات مدرسه‌محور پيشگيري كننده از كمردرد، بايد اين عوامل شناختي را در‌نظر بگيرد و با استفاده از راهبردهاي تغيير مناسب، آن‌ها را بهبود دهد.
چكيده لاتين :
Objective (s): Low back pain is a common disorder of spine. One of the most important concerns is the increasing rate of low back pain in schoolchildren that might predict adult disability. The purpose of this study was to explain the structural
relationship between low back pain and spine-related behavior among pupils via structural equation modeling based on social
cognitive theory (SCT). The hypothesized model included skills, knowledge of spine care principals, self-efficacy, and
expectation beliefs as independent variables, and spine-related behavior as a dependent variable.
Methods: We collected data from 204 students attending public elementary schools using a structured questionnaire in Tehran,
Iran from October 2018 to March 2019. The hypothesized model was examined via a structural equation modeling (SEM)
analysis using SPSS, version 24.0, and LISREL, version 8.80.
Results: The effect of skills, knowledge, self-efficacy and beliefs on spine-related behavior was 0.73 (t-value=13.09), 0.42 (tvalue=6.71), 0.87 (t-value=16.67), and 0.55 (t-value=4.95) respectively. In addition, various indicators, such as Comparative
Fit Index (CFI), Normed Fit Index (NFI), χ2/df, and Root Mean Squared Error of Approximation (RMSEA) showed the good
fitness of the models.
Conclusion: The results revealed that the pupils who had more confident, skills, expectation beliefs, and knowledge were more
likely to perform proper spine-related behavior. In this regard, school-based low back pain prevention interventions should be
addressed using key cognitive factors that consider the potential change strategies.
