كليدواژه :
آبخوان ميناب , افت آب زيرزميني , تغذيه مصنوعي , روش AHP , شن چاله
چكيده فارسي :
افت سطح آب در آبخوان ميناب واقع در استان هرمزگان موجب شدهاست تا تراز سطح آب آبخوان نسبت به سطح دريا منفي شده و در عمل پيشروي آب شور دريا به آبخوان اتفاق بيافتد. از طرفي فرونشست سطح زمين نيز در سطح دشت ميناب مشاهده مي‌شود. بنابراين، بررسي و ارائه راهكارهايي جهت بهبود وضعيت آبخوان ضروري مي‌باشد. در اين پژوهش بر اساس آناليز داده‌هاي تراز سطح آب زيرزميني، آزمايش پمپاژ، نقشه زمين‌شناسي، داده‌هاي منابع آب و همچنين بازديدهاي متعدد ميداني به بررسي مكان مناسب جهت تغذيه مصنوعي و همچنين روش مناسب آن در آبخوان ميناب پرداخته شد. بدين منظور ابتدا لايه‌هاي اطلاعاتي مربوط به 7 پارامتر شامل ضخامت آبرفت، قابليت انتقال آبخوان، عمق برخورد به سطح آب زيرزميني، توپوگرافي منطقه، فاصله از رودخانه، ليتولوژي سطحي زمين و تراكم منابع آب زيرزميني در محيط نرم‌افزار GIS ايجاد شد. سپس بر اساس روش AHP وزن هر يك از لايه‌ها با كمك قضاوت مهندسي و روش مقايسه زوجي مشخص شد. در نهايت، محدوده آبخوان ميناب به 3 بخش با پتانسيل خوب، متوسط و ضعيف تقسيم شد. در ادامه با بررسي وضعيت كاربري اراضي و انجام مطالعات متعدد ميداني به‌ويژه در مناطق با پتانسيل بالا، تعدادي شن چاله قديمي در بستر رودخانه ميناب شناسايي گرديد كه براي اهداف تغذيه مصنوعي پيشنهاد گرديد. با استفاده از نتايج اين پؤوهش، 6% از مساحت آبخوان جهت تغذيه مصنوعي مناسب تشخيص داده شد.
چكيده لاتين :
The drop in water level in the Minab aquifer, Hormozgan, Iran has caused its level to be lower than the sea level, and virtually the advent of salt water into the aquifer. Meanwhile, subcidence of the earth level is observed within the Minab Plain. Therefore, it is necessary to investigate and present solutions for improving aquifer status. In this study, a suitable location for artificial recharge and a suitable method for Minab aquifer was investigated based on the information of groundwater level data, pumping test, geological map, water resources data, as well as field observations. For this purpose, first information layers of seven parameters (including thickness of alluvium, transmissivity of the aquifer, the depth of groundwater levels, topography, distance from the river, lithology of the earth and the density of underground water resources) were created in GIS software. Then, through AHP method, weight of each layer was determined with the help of engineering judgment and paired comparison method. Finally, the Minab aquifer was divided into three sections: good, moderate, and weak potential. Subsequently, a number of old gravel pit were identified in the Minab River proposed for artificial recharge purposes by studying the land use status and conducting various field studies, especially in high potential areas. In conclusion, only 6% of the aquifer area was found to be suitable for artificial recharging.
