ارزيابي ريسك سلامت برخي فلزات سنگين منابع آب زيرزميني دشت بيرجند با استفاده از شاخص آژانس حفاظت محيط زيست

زمينه و هدف به طور كلي آلودگي ناشي از ورود فلزات سنگين به منابع آب آشاميدني، سلامتي موجودات زنده به ويژه انسان ها را مورد تهديد جدي قرار مي دهد. از اين رو اين پژوهش به بررسي غلظت برخي از فلزات سنگين در منابع آب زيرزميني و تاثير آن بر سلامت مصرف كنندگان پرداخته است. روش كار در اين تحقيق از تعداد 17 حلقه چاه آب دشت بيرجند در پاييز سال 1389 نمونه برداري صورت گرفت. نمونه‫هاي برداشته شده پس از فيكس شدن با اسيد نيتريك 65% به آزمايشگاه انتقال داده شده و ميزان فلزات سنگين آهن، روي، سرب، كادميوم، كروم و مس با استفاده از دستگاه جذب اتمي تعيين گرديد. در نهايت ارزيابي ريسك سلامت انسان ها با استفاده از شاخص آژانس حفاظت از محيط زيست (EPA) محاسبه شد. يافته ها به استثناء كروم و سرب كه ميزان آن ها از استاندارد هاي ملي و WHO فراتر رفت، ميزان ساير عناصر (آهن، روي، كادميوم و مس) پايين تر از حد استانداردها بدست آمد. نتايج ارزيابي ريسك كلي سلامت فلزات مورد بررسي در چاه هاي مورد مطالعه براي بيماري هاي سرطان زايي 5- 10 × 31 و براي بيماري هاي غير سرطان زايي 6- 10 × 19 فرد بدست آمد. نتيجه گيري نتايج نشان داد ميزان آلودگي آب آشاميدني شهر بيرجند به سرب و كروم در سطح مناسبي نمي باشد. بنابراين انجام مطالعات پايشي مداوم براي تعيين ميزان بروز و شيوع بيماري هاي مرتبط با فلزات، خصوصا كروم و سرب در مصرف كنندگان ضرروري به نظر مي رسد.

Background & objectives: In general, contamination of drinking water sources by heavy metals can poses a serious threat to the living organism, especially human. Therefore, this research examines the concentration of some heavy metals in groundwater resources and their impact on consumer health. Methods: In this study, samples were collected from 17 wells in Birjand flood plain, in autumn of 2010. The water samples were fixed with Nitric acid 65%, transferred to the laboratory, and the concentrations of Cd, Cr, Cu, Fe, Pb and Zn were determined by atomic absorption spectrophotometer. Finally, the risk for human health was calculated according to a model proposed by the Environmental Protection Agency (EPA). Results: Except for Cr and Pb, the concentrations of Cd, Cu, Fe and Pb were lower than standard levels of Iran and WHO. The results of the health risk of studied heavy metals related to the studied water samples of wells, were 31×10-5 person for cancerous diseases and 19×10-6 person for non-cancerous diseases. Conclusion: According to the results, it can be concluded that among of the studied metals, the concentrations of Cr and Pb in underground water were not in safe level. Therefore, continuous monitoring studies are needed to determine the incidence and prevalence rates of the diseases related to the metals, in the Birjand flood plain, especially for Cr and Pb.