پديد آورندگان :
مريدي، علي دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - دانشكده منابع طبيعي و محيط زيست - گروه مديريت محيط زيست، تهران، ايران , ياراحمدي، رسول دانشگاه علوم پزشكي ايران - مركز تحقيقات آلودگي هوا - گروه مهندسي بهداشت حرفه اي، تهران، ايران , عابدي، زهرا دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - دانشكده منابع طبيعي و محيط زيست - گروه مديريت محيط زيست، تهران، ايران
كليدواژه :
كنترل آلودگي هوا , فناوري هاي نوين , هزينه , سود , اولويت بندي
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: توسعه پايدار نيازمند ثبات اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي مي باشد. توجه به حوزه ي اقتصاد در راهكارهاي مقابله با آلودگي هوا از مزيتهايي است كه نبايد در مقابل قوانين دست و پاگير و هزينه بر ، به آن كم توجهي كرد.در ميان اجزاء سامانه هاي كنترل آلودگي هوا سيستم پالايش آلودگي از اهميت بالايي برخوردار است. براي كنترل آلودگي نياز به سرمايه گذاري در زمينه هاي متعدد وجود دارد. هزينه هاي سنگين اوليه، عملياتي ، نگهداري و نصب سيستم هاي كنترل آلودگي، عدم بازگشت سرمايه ، محدود بودن منابع فرايند انتخاب را براي مديران و تصميم گيران پيچيده مي كند. راهبردهاي مبتني بر تصميم گيري موثر كليد مواجهه با چالش هاي زيست محيطي براي مديريت و كنترل آلودگي هوا است. هدف از اين تحقيق مديريت آلودگي هوا بر اساس انتخاب تجهيزات كنترلي مناسب مبتني بر معيارهاي اقتصادي ، اجتماعي و محيط زيستي مي باشد.
روش بررسي: اين تحقيق با هدف ارزيابي اقتصادي فناوريهاي نوين با استفاده از روش تحليل هزينه – سود انجام شده است. در اين مطالعه از سود و زيان ، شاخص ها و فاكتورهاي فني و مهندسي قابل اهميت در جهت طراحي ، ساخت و عملكرد شامل سود و هزينه مواد اوليه ، طراحي ، مشاوره ، پرسنلي، نگهداري و... استفاده شده است. اين روش در انتخاب گزينه هاي برتر و مطلوب با نگاه ملاحظات اقتصادي – اجرايي به تصميم گيري مديريت كمك مي كند. ابتدا ليست اوليه اي از تجهيزات كنترلي نوين در تصفيه آلودگي هوا ( گازها و بخارات ) تهيه و توسط گروه خبرگان كليدي سازي و ارزيابي شد. معيارهاي سود هزينه و عناصر تشكيل دهنده هر كدام در ارتباط با هر گزينه در خصوص تكنولوژيهاي كليدي شناسايي و تعيين شد. سپس تخصيص امتياز 3-1 به عناصر مربوط به معيارهاي سود هزينه تكنولوژي هاي منتخب مورد نظر تحقيق با كمك متغير هاي زبان شناختي انجام گرديد. ارزش اقتصادي تجهيزات كنترلي نوين و متداول در زمينه پالايش هوا با كمك چك ليستهاي مربوط و مبتني بر متغيرهاي زبان شناختي تعيين شد. سپس نسبت امتياز سود به هزينه و تعيين رتبه تكنولوژي هاي كليدي ناشي از برايند معيارهاي سود – هزينه محاسبه گرديد. اولويت ها ي مبتني بر امتيازهاي بزرگ تر ، اولويت هاي برتر خواهند بود.
يافته ها : نتايج رتبه بندي تكنولوژيهاي نوين با استفاده از تكنيك آناليز سود هزينه براي گازها و بخارات نشان مي دهد كه احياء كاتاليستي انتخابي با نسبت سود هزينه 1.39به عنوان مناسب ترين تكنولوژي تصفيه گازها و بخارات بر اساس ملاحظات اقتصادي است.
نتيجه گيري: روش تحليل هزينه- سود ابزاري سودمند براي ارزيابي فرايند تصميم گيري سياست‌هاي زيست محيطي است. ارزيابي اقتصادي سامانه هاي هاي تصفيه كننده آلودگي با هدف كاهش پيامدهاي اقتصادي، اجتماعي و بهداشتي يك ضرورت محسوب مي گردد. نتايج رتبه بندي تكنولوژيهاي نوين با استفاده از تكنيك آناليز سود هزينه براي گازها و بخارات به ترتيب شامل : احياء كاتاليستي انتخابي ( راكتور شيميايي) ، پلاسما شيمي ، پلاسماي سرد و نانو فيلتر كربن مي باشند
چكيده لاتين :
Background: Sustainable development requires economic, social and environmental stability. Considering the economic aspects of air pollution solutions, encompassing some advantages that should not be overlooked against costly and restrictive rules. Filtration system has a great importance among other air pollution control systems. In addition to the non-refundable costs and high costs of design, installation, operation & maintenance of pollution control systems make the selection process more complicated for managers as well as decision-makers. The Effective decision-making strategies are the key to addressing environmental challenges in managing and controlling air pollution. This study aimed to assess the air pollution issue based on the selection of appropriate control equipment considering economic, social and environmental criteria.
Methodology: The aim of this investigation is to assess the new technologies on the basis of economical by using cost-benefit analysis. In this study profits, losses, important technical and engineering factors such as profit and cost of raw materials, design, consulting, human resources, and maintenance were considered in the design, installation and operation. This method helps the project managers in decision-making by choosing the best and most desirable options with a view to economic-executive considerations. Firstly, a primary list of modern control equipment for air pollution (gases and vapors) was prepared and evaluated by a team of experts. To find key technologies, should be assessed based on the cost-benefit criteria and the constituent elements of each option. The score of 1-3 to the elements related to the cost-benefit criteria of the selected technologies was assigned by linguistic variables. The economic value of new and common air pollution control equipment was determined by using relevant checklists based on linguistic variables. The profit-to-cost ratio and key technology ranking were derived and calculated from the cost-benefit criteria. High score will be top priorities.
Results: The results of cost-benefit analysis in terms of new technologies ranking for gases and vapors showed that the selective catalytic reduction with a cost-benefit ratio of 1.39 was the most appropriate for the gas and vapor purification technology based on economic considerations.
Conclusion: Cost-benefit analysis is a useful tool for evaluating the environmental policy decision-making process. Economic evaluation of pollution treatment systems is necessary for the reduction of cost, social and health consequences. The results of new technologies ranking, for gases and vapors have priority selective catalytic reduction (chemical reactor), plasma chemistry, cold plasma, and carbon nano-filters consequently.
