مطالعه عوامل اجتماعي و اقتصادي موثر بر مواجهه با بيماري سل و محاسبه هزينه تمام شده آن در استان همدان

Study of socioeconomic factors affecting tuberculosis and its cost in Hamadan province

زمينه و هدف: سل يك بيماري واگيردار و بزرگترين علت مرگ ناشي از بيماري هاي عفوني تك عاملي است. هدف از اين پژوهش برآورد هزينه ­هاي اقتصادي اين بيماري و عوامل موثر بر ابتلاي آن در استان همدان بود. مواد و روش­ها: پژوهش حاضر مطالعه ­اي توصيفي و تحليلي بود كه درمقطع زماني24 ماهه در سال­ هاي1393 و 1394 انجام گرفت. جامعه مورد پژوهش بيماران مبتلا به سل شناسايي شده در سطح استان همدان در گروه هاي ريوي گسترده خلط مثبت و خارج ريوي استان همدان مي باشد. استخراج داده هاي مورد نياز از طريق بررسي پرونده بيماران مسلول در مراكز خدمات جامع سلامت شهري و روستايي و نيز بيماران بستري در بخش­هاي عفوني صورت گرفت. همچنين با استفاده از مدل لاجيت و نرم افزار Stata15، عوامل اجتماعي و اقتصادي خانوارهايي كه احتمال بيشتري در مواجه شدن با اين بيماري دارند، مطالعه گرديد. نتايج: در پژوهش انجام شده، مجموع 173 بيمار مسلول شناسايي شد كه هزينه­ هاي مستقيم برآورد شده درمان بيماران مبلغ 8307 ميليون ريال بود. همچنين نتايج مدل لاجيت نشان داد كه افراد ساكن شهر، بالاي 65، كم سواد و افراد مبتلا به ويروس ايدز به ترتيب 22،14،18و 6 درصد احتمال مواجهه با بيماري سل بيشتري خواهند داشت. نتيجه گيري: هزينه تمام شده بيماري سل علاوه بر تخصيص مبلغ قابل توجهي از منابع بهداشتي و درماني استان، هزينه­ هاي غير مستقيم زيادي را نيز به خانوارها تحميل مي كند. تبعات اجتماعي و اقتصادي حاصل از اين هزينه­ ها منجر به بسياري از ناهنجاري­ ها مانند طرد شدن زنان مبتلا از خانواده يا ترك تحصيل فرزندان افراد مبتلا مي شود.

Background and Objective: Tuberculosis is an infectious disease and is the leading cause of death from single-agent infectious diseases. The purpose of this study was to estimate the economic costs of this disease and its effective factors in Hamadan province. Methods: This descriptive-analytical study was conducted on a cross-sectional (two-year time scale) study in 2014 and 2015. The population of this study is tuberculosis patients in Hamadan province. Data extraction was performed by examining the file of patients with tuberculosis in urban and rural health centers and patients of hospital in Hamadan. Also, using a logistic model and Stata 15, social factors and households that are more likely to be exposed to this disease were studied. Results: A total of 173 tuberculosis patients were identified, with an estimated cost of treatment of 8307 million IRR. Also, the results of the Logit model showed that people living in the city over 65, low educated, and people with HIV The order of 22, 14, 18, and 6 percent would be greater than the likelihood of exposure to tuberculosis. Conclusion: The cost of tuberculosis, in addition to allocating a significant amount of health resources in the province, also imposes a high burden on households. The social and economic consequences of these costs lead to many abnormalities such as the exclusion of women with a family or the abandonment of the children of affected people.