اثرات هماتولوژيك محلول‌هاي ايزوتونيك سرم فيزيولوژي، نمكي هيپرتونيك 2/7% و قندي هيپرتونيك 50% در سگ‌هاي نر سالم

Hematologic effects of isotonic physiologic serum, hypertonic saline 7.2% and hypertonic dextrose 50% solutions in healthy male dogs

زمينه و هدف: مايع ‌درماني در بسياري از بيماري‌ها مي‌تواند يك اقدام مفيد در جهت نجات جان بيماران باشد. تحقيقات بسياري در زمينه اثر محلول‌هاي ايزوتونيك و هيپرتونيك صورت گرفته است ولي اثرات اين محلول‌ها در شرايط طبيعي كمتر مورد توجه بوده است. بنابر اين اثر محلول‌هاي ايزوتونيك سرم فيزيولوژي، نمكي هيپرتونيك 2/7% و قندي هيپرتونيك 50% بر برخي شاخص‌هاي هماتولوژيك در سگ‌هاي سالم مورد بررسي قرار گرفت. روش‌ها: چهار قلاده سگ نر (با محدوده‌ي سني و وزن مشابه) به صورت متناوب توسط سرم فيزيولوژي (ml/kg 30)، محلول نمكي هيپرتونيك (7/2%؛ ml/kg 5) و محلول قندي هيپرتونيك (50%؛ ml/kg5) تحت تيمار قرار گرفتند، يا تيماري دريافت نكردند (گروه كنترل) و در زمان‌هاي صفر، 10، 30، 60، 120 و 240 دقيقه پس از تجويز داخل وريدي و سريع محلول‌ها، برخي از پارامترهاي هماتولوژيك در مقايسه با گروه كنترل مورد ارزيابي قرار گرفت. يافته‌­ها: بيشترين تغييرات به وجود آمده در شاخص هاي هماتولوژيك، در زمان اوليه پس از تزريق بود، اما ميزان اين تغييرات و زمان بازگشت به حالت اوليه، در گروه‌ها متفاوت بود، در واقع تغييرات ايجاد شده توسط سرم قندي هيپرتونيك نسبت به سرم نمكي 7/2%، سريع‌تر به حالت طبيعي برگشتند و در كل پايداري تغييرات در گروه‌هاي سرم فيزيولوژي و سرم نمكي هيپرتونيك بيشتر بود. نتيجه­‌گيري: تجويز مقادير زياد سرم فيزيولوژي و مقادير كم سرم نمكي هيپرتونيك داراي آثار هماتولوژيك تقريباً مشابهي هستند و بنابراين آسانتر است كه با مقادير اندك به نتيجه دلخواه رسيد. در واقع استفاده از سرم هيپرتونيك نمكي در موارد اورژانسي، به دليل افزايش سريع حجم خون و پايداري بيشتر، مي­تواند انتخاب مناسبي باشد.

Background and aim: Fluid therapy can be a useful method in order to save the lives. Although many studies have been done on the effect of isotonic and hypertonic solutions, little attention has paid to their effects in normal animals. Thus, we examined effects of isotonic saline, hypertonic saline 7.2% and hypertonic dextrose 50% solutions on some hematologic parameters in healthy dogs. Methods: Four healthy male dogs (similar age and weight) were treated alternatively by normal saline (30 ml/kg), hypertonic saline (7.2%; 5 ml/kg) and hypertonic dextrose (50%; 5 ml/kg) solutions, or did not get any treatment (control group) and some hematologic parameters were measured at 0, 10, 30, 60, 120 and 240 minutes after rapid intravenous injection. Results: The most changes were observed in the initial period after injection of solutions but the extent and duration of the changes were different. The changes induced by hypertonic dextrose solution returned to normal level more rapidly than that of induced by normal saline and hypertonic saline. Thus changes were made by normal saline and hypertonic saline solution was more stable. Conclusion: High dose normal saline and low dose hypertonic saline exhibit fairly similar effects on hematologic parameters. Therefore, use of hypertonic saline can be a good choice in emergency conditions due to rapid increase in blood volume and more stability.