معيارهاي اخلاقي مديريت حج و اثرگذاري آن بر نظم نوين اخلاق زيستي

Moral Criteria of Hajj Management and Its Effect on the New Order of Biological Ethics

چكيده زمينه و هدف: حج به عنوان يكي از اعمال مهم در نظام رفتاري مؤمنان داراي ابعاد گوناگوني است كه نحوه مديريت آن مي‌تواند آثار اخلاقي، سياسي و اجتماعي متفاوتي در پي داشته باشد. به همين دليل پژوهش حاضر درصدد است تا از منظري اخلاقي، نظام رفتاري مديريت حج و تأثير آن بر اخلاق زيستي را مورد بررسي قرار دهد. مواد و روش‌ها: روش مورد استفاده در اين پژوهش، توصيفي ـ تحليلي است كه به دليل رويكرد مقاله از منابع اسنادي، آيات و روايات و همچنين متون معتبر فقهي و تاريخي استفاده شده است. يافته‌ها: اصول و معيارهاي اخلاقي مديريت حج عبارت از محبت و مهرورزي، مديريت عمومي و مبتني بر نگاه فراقومي و فراملي، داشتن بصيرت در مديريت، هماهنگي و همراهي گفتار و عمل مديران حج، عدالت‌محوري و پرهيز از گرايش‌هاي قومي و قبيله‌اي و ملاك قراردادن اصل «مدير خاص و مخاطب خاص» در مديريت كنگره عظيم حج است. اين معيارها با توجه به شرايط سياسي و اجتماعي جامعه معاصر هم مي‌توانند الگويي از مديريت اخلاقي اسلامي را به جهانيان نشان دهند و هم معرف احكام و معارف مديريتي اسلام تلقي شوند. نتيجه‌گيري: برگزاري حج و حتي مديريت آن موضوعي عمومي و همگاني براي كشورها و ملل مختلف است و از اين‌ رو نمي‌تواند در انحصار گروه و يا كشور خاصي باشد. اين امتياز، حتي نمي‌تواند شامل منطقه‌اي كه كعبه در آن واقع شده است، باشد. بنابراين مديريت حج مي‌بايست در راستاي نظام رفتاري اسلام، مبتني بر اخلاق و الگويي براي ملل مختلف باشد. اين امر نيازمند توجه به دستورات و احكام الهي، بهره‌گيري از علم روز و همچنين تبديل مديريت كنگره حج به عنوان الگويي براي معرفي معارف و احكام اسلامي به عنوان ميراثي مشترك است.

Background and Aim: Hajj, as one of the important practices in the behavior of believers, has various dimensions, the management of which can have different moral, political and social effects. For this reason, the present study seeks to examine the behavioral system of Hajj management and its impact on biological ethics from a moral perspective. Materials and Methods: The method used in this research is descriptive-analytical due to the approach of the article from documentary sources, verses and narrations as well as valid jurisprudential and historical texts. Findings: Ethical principles and criteria of Hajj management include love and compassion, general management and based on trans-ethnic and transnational perspective, having insight in management, coordination and cooperation of speech and action of Hajj managers, justice-oriented and avoiding ethnic and tribal tendencies and criteria. The principle of "special manager and special audience" is in the management of the Great Hajj Congress. According to the political and social conditions of the contemporary society, these criteria can both show the world a model of Islamic moral management and be considered as a representative of the rules and teachings of Islamic management. Conclusion: Holding Hajj and even managing it, is a public issue for different countries and nations and therefore it cannot be exclusive to a specific group or country. This privilege cannot even include the area where the Kaaba is located. Therefore, the management of Hajj should be based on ethics and a model for different nations in line with the Islamic system of behavior. This requires paying attention to the divine commands and rules, taking advantage of modern science, as well as transforming the management of the Hajj Congress as a model for introducing Islamic teachings and rules as a common heritage.