بررسي تاثير سطوح مختلف كمپوست شهري بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم نان رقم چمران تحت تنش شوري

Study the Effect of Various Levels of Municipal Compost on Yield and Yield Components of Wheat cv. Chamran under Salinity Stress

تنش‌هاي غيرزيستي مانند خشكي، شوري، درجه حرارت بالا، سميت مواد شيميايي و تنش هاي اكسيداتيو تهديدي جدي براي كشاورزي و محيط زيست مي باشد. اين بررسي در سال 1397 در گلخانه تحقيقاتي واقع در شهرستان خرم آباد، استان لرستان به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در چهار تكرار انجام شد. فاكتورهاي آزمايش در اين بررسي عبارت از سه سطح شوري شامل شاهد (صفر دسي زيمنس بر متر)، نش ملايم (4 دسي زيمنس بر متر) و تنش شديد (8 دسي زيمنس بر متر)؛ و پنج سطح كود زيستي كمپوست شامل عدم مصرف كمپوست به عنوان شاهد، مصرف دو، چهار، شش و هشت تن در هكتار كمپوست شهري بودند. نتايج نشان داد تنش شوري به صورت معني داري باعث كاهش تعداد دانه در سنبله گياه گندم گرديد و كمترين تعداد دانه در سنبله گياه در تيمارهاي تنش شديد شوري به ثبت رسيد. همچنين، تنش شوري شديد به صورت معني داري شاخص برداشت دانه را نسبت به شرايط عدم وجود تنش كاهش داد و مقدار شاخص برداشت را از 52 درصد در شرايط عدم تنش به 29 درصد در شرايط تنش شديد رساند. كمترين عملكرد دانه گياه در تيمارهاي تنش شوري و عدم مصرف كمپوست به ميزان 2/6 تن در هكتار به ثبت رسيد. با توجه به نقش مهم كودهاي زيستي در بهبود خصوصيات فيزيكي، شيميايي، زيستي و حاصلخيزي خاك تأمين سطوح مناسب اين مواد در خاك به‌منظور كاهش مصرف نهاده‌هاي شيميايي در راستاي تحقق اهداف كشاورزي پايدار به‌منظور دستيابي به يك عملكرد پايدار ضروري مي‌باشد.

Abiotic stresses such as drought, salinity, high temperatures, toxicity of chemicals and oxidative stress are serious threats to agriculture and the environment. This research was carried out in a greenhouse in Khorramabad, Lorestan province, in 2018 in a randomized complete block design with four replications. The test factors in this study consisted of three levels of salinity including control (0 ds/m), mild stress (4 dS/m) and severe stress (8 ds/m), and five levels of biological fertilizers including no compost application as control, and two, four, six and eight tons per hectare of municipal compost application. The results showed that salinity stress significantly reduced the number of seeds per spike of wheat plant and the lowest number of seeds per spike was recorded in severe salt stress treatments. Also, intense salinity stress significantly reduced the grain harvest index compared to non-stress conditions and increased the harvest index from 52% under unstable conditions to 29% in severe stress conditions. According to the results, salinity stress significantly reduced wheat grain yield and the lowest grain yield was recorded in salt stress and non-consumption of compost at a rate of 2.6 tons per hectare. Considering the important role of biofertilizers in improving physical, chemical, biological and soil fertility, providing appropriate levels of these materials in the soil in order to reduce the use of chemical inputs in pursuit of sustainable agricultural objectives in order to achieve a sustainable yield is essential.