اثر محيط كشت و غلظت هاي مختلف هورمون NAA بر ريشه زايي قلمه هاي گياه دارويي اسطوخودوس

The Effects of Culture Medium and Different concentrations of NAA hormone on Rooting of Medicinal Plant Lavender (Lavandula officinalis.)

اسطوخودوس با نام علمي Lavandula officinalis گياهي است دولپه اي، هميشه سبز، چندساله و خشبي از خانواده Lamiaceae((Labiatae كه به عنوان گياهي دارويي و زينتي شناخته شده است. اين گياهدر اطراف چمن كاري ها به عنوان گياه حاشيه اي استفاده مي شود. ارقام خوابيده بر روي زمين، پوششي بر سطح زمين ايجاد كرده و به عنوان پوشش گياهي مناسب درمناطق خشك، شني و صخره اي قابل استفاده مي باشند. تكثير رويشي اسطوخودوس از طريق ريشه دار كردن ساقه هاي سبز و جوان يا ساقه هاي خشبي و انتقال آنها به زمين اصلي صورت مي گيرد. جهت مطالعه اثر كاربرد سطوح مختلف هورمون نفتالين استيك اسيد (NAA) و محيط كشت بر ميزان ريشه زايي گياه دارويي اسطوخودوس، آزمايشي در گلخانه آموزشي دانشگاه آزاد اسلامي واحد جيرفت اجرا گرديد. در اين پژوهش اثر مقادير NAA در غلظت هاي صفر،1000، 2000،3000 و 4000ppm و محيط كشت هاي مختلف شامل پرلايت، ماسه، مخلوط پيت-پرلايت و ماسه-پرلايت در قالب يك آزمايش فاكتوريل با طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي و با چهار تكرار روي ريشه زايي قلمه هاي اسطوخودوس مورد بررسي قرارگرفت. صفات تعداد ريشه در قلمه، وزن تر و خشك ريشه، طول ريشه، طول جوانه، تعداد جوانه، تعداد قلمه ريشه زده و تعداد قلمه كالوس زا يادداشت و مورد تجزيه واريانس قرارگرفت. مقايسه ميانگين تيمارها توسط آزمون چند دامنه اي دانكن انجام پذيرفت. از نرم افزارهاي آماري SAS و SPSS جهت تجزيه هاي آماري اين آزمايش استفاده گرديد. نتايج حاصل نشان داد كه محيط كشت و غلظت هورمون و اثرات متقابل آن ها تاثير بسيار معني داري بر صفات مورد مطالعه داشتند. بيشترين طول ريشه، وزن تر و وزن خشك ريشه، تعداد قلمه ريشه زده، تعداد جوانه و طول جوانه، با كاربرد غلظت 4000ppm هورمون NAA و محيط كشت پرلايت بدست آمد و بيشترين تعداد ريشه در قلمه متعلق به اثر تيمارهاي، غلظت 4000ppm هورمون NAA و محيط كشت پيت- پرلايت بود.

Lavender (Lavandula officinalis) is an evergreen, perennial and woody plant belongs to Lamiaceae family. It also has been considered as a medicinal and ornamental plant. In order to determine the effects of culture Medium and NAA hormone concentrations on rooting, an experiment was performed in the greenhouse and laboratory at Isiamic Azad University of Jiroft. In this study, the effect of NAA values at concentrations of 0, 1000, 2000, 3000 and 4000 ppm and different culture medium including perlite, sand, mixtures of peat-perlite and sand-perlite in a factorial experiment with a completely randomized design with four replications was investigated.Number of roots per cutting, fresh and dry weight of root, root length, bud length, number of buds, number of rooted cuttings and number of callus cuttings were recorded and analyzed by variance. Comparison of mean treatments was performed by Duncan's multiple range test. SPSS & SAS softwares were used for statistical analysis of this test. The results showed that the culture medium and the concentration of hormones and their interactions had a significant effect on the studied traits. The highest root length, fresh weight and root dry weight, number of rooted cuttings, number of buds and length of buds were obtained, using a concentration of 4000 ppm of NAA hormone and perlite culture medium and the highest number of roots in the cuttings belonged to the treatment effect, 4000 ppm of NAA hormone and peat-perlite culture medium.