مقايسه ي اثر بخشي دگزامتازون وكتامين با دوز پايين در كنترل تهوع و استفراغ حين عمل در بيماران تحت سزارين با بي حسي اسپاينال

A comparative study on effect of low dose Ketamine versus Dexamethasone on intraoperative nausea and vomiting during cesarean section under spinal anesthesia

سابقه و هدف: تهوع واستفراغ حين عمل براي بيمار، متخصص زنان و زايمان و متخصص بيهوشي اضطراب زا است و مي تواند خطر آسيب احشايي حين جراحي به دليل حركات شكمي كنترل نشده غير عمدي را افزايش دهد. هدف مطالعه اين بود كه اثر بخشي دو داروي دگزامتازون وكتامين با دوز پايين در كنترل تهوع و استفراغ حين عمل در بيماران تحت سزارين با بي حسي اسپاينال را مقايسه كنيم. مواد و روش ها: اين مطالعه بر روي 135 خانم حامله ترم با ASA I - II ، بين 18 تا 40 سال انجام شد. بيماران كانديد سزارين تحت با بي حسي نخاعي انجام شد. بيماران به روش تصادفي به سه گروه تقسيم شدند. گروه يك (45 بيمار) 8 ميلي گرم دگزامتازون با حجم 5 سي سي را دريافت كردند، گروه دوم (45 بيمار) 20 ميلي گرم كتامين با حجم 5 سي سي و گروه سوم (پلاسبو) 45 بيمار، 5 سي سي نرمال سالين دريافت كردند. در طي دوره عمل جراحي ، تعداد دفعات تهوع ، اوغ زدن و استفراغ توسط يك متخصص بيهوشي كه از نوع داروي تجويز شده براي بيمار مطلع نبود ثبت مي شد. افت فشار خون و برادي كاردي در حين عمل ثبت گرديد. از بيمار نيز خواسته شد علائم تهوع ، استفراغ و لرز را كه ممكن است در فواصل زماني رخ دهد گزارش كند. استفراغ با استفاده از متوكلوپراميد 10 ميلي گرم داخل وريدي آهسته تزريق مي شد. در كليه سزارينها از يك روش جراحي استاندارد استفاده شد. در نهايت در نهايت تمام داده ها وارد برنامه آناليز آماري (spss21) شد و به تحليل داده ها پرداختيم. يافته ها: در اين مطالعه 135 بيمار تحت سه گروه 45 نفره (دريافت كننده دگزامتازون، كتامين و پلاسبو) تقسيم بندي شدند. در اين مطالعه تجويز دگزامتازون و كتامين با دوز پايين قبل از جراحي سزارين نتوانست ميزان بروز تهوع و استفراغ (P=0.062) و لرز (P=0.550) را به صورت معني داري كاهش دهد ولي ميزان تهوع و استفراغ در گروه كتامين با دوز پايين نسبت به گروه دگزامتازون به صورت معني داري كاهش يافت. هيچ گونه تغيير معني داري در سطح فشار خون و ضربان قلب بيماران نسبت به هم وجود نداشت و تغييرات فشار خون در زمان هاي مختلف همسو با يكديگر بودند. همچنين مشاهده شد كه ميزان بروز هيپوتانسيون (P=0.885)، ميزان دريافت افدرين جهت افزايش فشار خون (P=0.623) و ميزان بروز براديكاردي (P=0.146)در گروههاي مطالعه اختلاف معني داري را نشان نداد. از طرف ديگر مشاهده شد كه ميزان بروز براديكاردي در دريافت كنندگان كتامين نسبت به گروه دگزامتازون به صورت معني داري كمتر بود (P=0.049). نتيجه گيري: در اين مطالعه كاهش معني داري در ميزان تهوع و استفراغ در گروه كتامين نسبت به دگزامتازون نشان داد ولي تفاوت معني داري بين دو گروه از نظر افت فشار خون و لرز نشان نداد. همچنين اختلاف آماري معني داري بين گروه هاي دريافت كننده دگزامتازون و كتامين با دوز كم در مقايسه با گروه كنترل در طول دوره عمل در مورد كاهش تهوع و استفراغ ، افت فشار خون و لرز وجود نداشت.

Aims and background: Intraoperative nausea and vomiting causes anxiety for the patient , gynecologist and anesthesiologist, and can increase the risk of visceral injury during surgery due to unintentional abdominal movements. The purpose of this study was to compare the efficacy of low-dose Ketamine and dexamethasone in controlling nausea and vomiting in patients undergoing cesarean section with spinal anesthesia. Materials and methods: A total of 135 patients underwent cesarean section by spinal anesthesia in the operating room. All patients were 18-40 years old and ASAI-II. Patients were randomly divided into three groups using blocking method as Ketamine intake group (including 45 subjects diluted 20mg ketamine diluted in normal saline 5ml total volume), dexamethasone group (including 45 patients diluted 8mg dexamethasone normal saline 5ml total volume) and control group (including 45 patients who received 5 ml of saline) and the incidence of nausea and vomiting were recorded during anesthesia, nausea by an anesthesia technician under the supervision of an anesthetic resident who was unaware of the patient`s group. Finally, all data were analyzed by statistical analysis (spss21) program. Findings: In this study, 135 patients were divided into three groups of 45 (dexamethasone, ketamine and placebo). In this study, low dose of dexamethasone and ketamine before cesarean section did not significantly reduce the incidence of nausea and vomiting (P=0.02) and shivering (P=0.550). However, the intensity of nausea and vomiting was significantly decreased in the low dose ketamine group compared to the dexamethasone group. There was no significant change in the blood pressure and heart rate of the patients, and blood pressure falctuations were consistent at different times. Also, there was no significant difference in the incidence of hypotension (P=0.885), Ephedrine intake for hypertension (P=0.623), and the incidence of bradycardia (P=0.146) in the study groups. On the other hand, it was observed that the incidence of bradycardia was significantly lower in the ketamine recipients than in the dexamethasone group. Conclusion: This study showed significant reduction in nausea and vomiting in the Ketamine group compared to Dexamethasone and no significant difference between two groups regarding the hypotension and shivering. It also showed that there was no statistically significant difference between groups receiving Dexamethasone and low dose Ketamine compared to control group during the operation period regarding the decrease in rate of nausea and vomiting, hypotension and shivering.