پديد آورندگان :
يوسفي، صديقه دانشگاه علوم پزشكي مازندران , جوكار، آسيه دانشگاه علوم پزشكي تهران , صادقپور، اميد دانشگاه علوم پزشكي تهران
كليدواژه :
باد , گاز , ريح , گازوترنسميتر , طب ايراني
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: گاهي در درمان بيماران با علائمي مواجه مي‌شويم كه علي‌رغم درمان‌هاي معمول پاسخ مناسبي نمي‌بينيم و يا علائم آن‌ها با دانسته‌هاي طب كلاسيك قابل توجيه نيست، در اين موارد شناسايي علل بيماري‌ها و درمان آن‌ها از ديدگاه طب ايراني مي‌تواند كمك‌كننده باشد. يكي از اين علل، گازهاي (باد يا ريح) دروني است؛ هدف از اين پژوهش، معرفي ريح (نوعي گاز)، انواع و علل توليد آن در بدن به‌عنوان يكي از علل مادي بيماري‌زا (در كنار علل چهارگانه سوء مزاج) در طب ايراني است.
مواد و روش‌ها: اين پژوهش، يك مطالعه كيفي است كه در آن از روش تحليل محتواي سوماتيو براي تحليل كتب معتبر طب ايراني و منابع الكترونيك استفاده شد.
يافته‌ها: مفهوم باد در طب سنتي چيني و تبتي نيز ديده مي‌شود، ولي آنچه در متون طب ايراني به‌عنوان "ريح يا باد" معرفي مي‌گردد ماده‌اي با ماهيتي شبيه گاز است كه در بدن توليد مي‌شود و نوع مفيد آن در تسهيل فرايندهايي چون دفع طبيعي مدفوع، نعوظ و ... نقش داشته و نوع مضر آن، به‌عنوان يكي از عوامل مهم بيماري‌زا در بيش از 90 نوع از بيماري‌ها همچون انواعي از سردرد، سرگيجه، صرع، تنگي نفس، درد مفاصل، كليه و مثانه و... معرفي مي‌گردد. در اين مطالعه تعريف، علل، انواع و علائم ريح پديدار و تبيين شد.
استنتاج: با توجه به شمار بالاي بيماري‌هاي ناشي از رياح (باد يا گاز)، در طب ايراني و مفهوم گازوترنسميتر در طب نوين، به نظر مي‌رسد كه بايستي تمامي درمانگران گازها را نيز به‌عنوان يكي از علل بيماري‌زايي در نظر گرفته و با تشخيص و درمان مناسب به بهبود مؤثر بيماران كمك كنند.
چكيده لاتين :
Background and purpose: Sometimes, some symptoms do not respond to usual treatments, or
are not justified by classical medicine. In such cases, Persian Medicine can be helpful to better understand
and treat the diseases. Endogenous gases (wind or Rih) are among the causes that should be investigated.
The purpose of this study was to introduce endogenous gases and etiology of their production in the body
as one of the pathological causes of diseases (alongside compound dystempraments) in Persian medicine.
Materials and methods: A qualitative study (summative content analysis) based on authentic
Persian Medicine books was carried out using library and electronic resources.
Results: The concept of wind is also found in traditional Chinese and Tibetan medicine, but in Persian
medicine it is a gas-like substance produced in the body and its useful form facilitates physiologic
processes such as defecation, erection, etc. The harmful type of wind is one of the main causes of up to 90
diseases, including certain kinds of headaches, dizziness, epilepsy, dyspnea, and pain in joints, kidneys,
and bladder, etc. In this study, the definition, causes, types, symptoms, and signs of wind were explained.
Conclusion: According to Persian medicine and the concept of gasotransmitter in modern
medicine, many diseases are caused by wind or gas. Therefore, all physicians should consider their role in
diseases and use appropriate treatments.
