لزوم به روزرساني مراقبت بيماري هاي تنفسي و بومي سازي نظام مراقبت پنوموني بدون علت در ايران با توجه به پاندمي COVID-19

The Need to updat‎e Respiratory Disease Surveillance System and Indigenization of the Pneumonia of Unknown Cause Surveillance System in Iran according to the COVID-19 Pandemic

سردبير محترم اولين بيمار مبتلا به COVID-19 در ايران، در بهمن ماه سال 1398 در قم گزارش شد. اين بيمار بعد از بستري به علت پنوموني بدون علت مشخص و بدون پاسخ به درمان‌هاي روتين، شناسايي شد. بيمار سابقه مسافرت اخير يا تماس با مسافر ديگري را ذكر نمي‌كرد و به نظر مي‌رسد اين بيمار از طريق انتقال بيماري در منطقه (Local Transmission) آلوده شده باشد. موارد قبلي مبتلا به COVID-19 در ايران، در نظام مراقبت در نظر گرفته شده تشخيص داده نشدند و بررسي‌هاي بيش‌تر نيز در پيدا كردن مورد اوليه (Primary Case) در قم و ايران ناموفق بود. احتمالا مبتلايان قبلي، معيارهاي نظام مراقبت در نظر گرفته شده براي افراد مشكوك را نداشتند زيرا در آن زمان بيماراني مشكوك در نظر گرفته مي‌شدند كه علاوه بر علائم بيماري، سابقه مسافرت يا تماس نزديك با مسافر به مناطق درگير را داشته باشند، يا اين‌كه وضعيت باليني بيمار بعد از چند روز به شكل غيرقابل انتظاري وخيم‌تر شود(1). با توجه به اينكه درصد زيادي از مبتلايان به COVID-19 علائم خفيف دارند و يا در صورت بستري با اقدامات حمايتي بهبودي نسبي پيدا مي‌كنند اين افراد طبق پروتكل تشخيص داده نشدند. در ايران دو نظام مراقبت شبه‌آنفولانزا و اختلال شديد تنفسي در خصوص بيماري‌هاي تنفسي برقرار مي‌باشد، به نظر مي‌رسد اين دو نظام مراقبت نيز نتوانست در زمان مناسب، شروع اپيدمي را شناسايي كند. در آمريكا نيز بررسي‌هاي اپيدميولوژي ژنومي (Genomic Epidemiology) نشان داد كه اين ويروس حداقل براي 6 هفته در جمعيت محلي در حال گردش بوده است. اپيدمي در بسياري از كشورهاي ديگر نيز با تاخير شناسايي شد(2،‌3). در كشور چين بعد از طغيان‌هاي قبلي كرونـا ويروس‌هـا نظام مـراقبت پنومونـي بـدون علت ايجاد شد(4). در اين نظام مراقبت، بيماران با تب بالاي 38 درجه سانتي‌گراد، علائم راديوگرافيك پنوموني و عدم بهبودي علي‌رغم 5-3 روز درمان استاندارد ثبت مي‌شوند. طغيان COVID-19 در چين نيز در همين نظام مراقبت شناسايي شد(5). البته در چين، به علت ناشناخته بودن ويروس، كنترل طغيان باتاخير انجام شد، اما انتظار مي‌رفت بعد از شناسايي ويروس، ساير كشورها عملكرد بهتري داشته باشند. البته يكي از علل شناسايي ديرهنگام طغيان، وجود مبتلايان بدون علامت و يا با علائم خفيف بود(6). با توجه به احتمال وقوع طغيان‌هاي ديگر در اثر كروناويروس‌ها به خصوص در منطقه ما(7)، توصيه مي‌شود پروتكل‌هايي مانند نظام مراقبت پنوموني بدون علت چين در ايران بومي‌سازي شود و همچنين نظام مراقبت‌هاي مرتبط با بيماري‌هاي تنفسي با توجه به ويژگي‌هاي طغيان COVID-19 در كشور بروزرساني گردد(8)، الگوريتم‌هايي كه بتواند با كم‌ترين ميزان هشدار كاذب و كم‌ترين تاخير، شروع طغيان را در مناطق مختلف كشور هشدار دهد