ارزيابي اثر تنش كم‌آبي بر عملكرد گندم در يك خاك با بافت متوسط در استان خوزستان

كمبود آب آبياري يكي از عمده ترين عوامل محدودكننده در توليد محصولات كشاورزي است. اين پژوهش با هدف بررسي اثر شدت هاي مختلف تنش كم آبي بر شاخص هاي عملكرد گندم رقم چمران 2 در يك خاك با بافت متوسط در استان خوزستان انجام شد. در اين پژوهش 10 تيمار آبياري شامل آبياري كامل و آبياري با اعمال تنش كم آبي در سه سطح تنش (كم، متوسط و شديد) در دوحالت در تمام فصل رشد و يا در مرحله اي از رشد گياه اعمال شدند. اين پژوهش به صورت كشت گلداني در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام شد. شوري خاك مورد مطالعه dS -1m2.195 و بافت خاك لوم رسي سيلتي بود. ميانگين مقدار كل آب مصرفي در تيمارهاي مختلف تحت تنش كم آبي از 17% (تنش كم آبي با شدت متوسط در مرحله سوم رشد گندم) تا 43% (تنش كم آبي با شدت زياد در تمام فصل رشد) كمتر از آبياري كامل بود. عملكرد دانه گندم با اعمال شدت هاي مختلف تنش موجب 13 % (تنش كم آبي با شدت كم در تمام فصل رشد) تا 76 % (تنش كم آبي با شدت زياد در تمام فصل رشد) كاهش شد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه تنش كم آبي در مراحل ساقه دهي و پر شدن دانه گندم بيش از تنش كم آبي در مرحله گل دهي و خميري شدن موجب كاهش عملكرد دانه گرديد. كمترين ميانگين وزن هزار دانه (g 28) در تيمار تنش كم آبي اعمال شده در مرحله پاياني رشد گندم مشاهده شد كه مؤيد اهميت اثر آبياري در مرحله پرشدن دانه بر كيفيت دانه گندم است. كارآيي مصرف آب در تيمار اعمال تنش كم آبي با شدت كم ( g L-1 0.78) نسبت به تيمار آبياري كامل (g L-1 0.62) بيشتر بود و علت آن احتمالا كاهش تلفات آب آبياري در اثر زهكشي و تبخير در آن تيمار بود.