اثر شش اسانس‌ گياهي بر كپك خاكستري توت‌فرنگي

مقدمه: كپك خاكستري كه عامل آن Botrytis cinerea است، مهم‌ترين بيماري پس از برداشت ميوه توت‌فرنگي است. استفاده از قارچ‌كش‌هاي شيميايي ميتواند تاثير سويي بر سلامت مصرف كنندگان داشته باشد، بنابراين كاربرد اسانس‌هاي گياهي براي مديريت بيماري مورد توجه قرار گرفته است. اثر شش اسانس گياهي بر بيمارگر و آلودگي ميوه ­هاي توت فرنگي در اين پژوهش مورد بررسي قرار گرفتند، تا اسانس­ مناسب براي مبارزه با بيماري شناسايي شود. مواد و روش‌ها: بيمارگر از ميوه هاي توت فرنگي آلوده در شمال شرق ايران، جداسازي و شناسايي شد. اثر بازدارندگي غلظتهاي مختلف اسانس‌هاي نعناع فلفلي، مرزه، زيره سياه، زيره سبز، اكاليپتوس و آويشن از رشد ميسيليوم و جوانه­زني هاگ بيمارگر به روش مخلوط كردن آنها با محيط كشت آزمايش شدند. سپس تاثير اين اسانس­ها در فازهاي مايع و بخار، بر ميزان آلودگي ميوه هاي توت‌فرنگي آزمايش شدند. داده‌هاي اين آزمايش­ها بعد از نرمالسازي با نرم افزار MSTAT-C، تجزيه واريانس شده و ميانگين‌ها با آزمون دانكن مقايسه شدند. يافته‌ها: اسانس­هاي زيره سياه و اكاليپتوس بيشترين تاثير در بازدارندگي از رشد ميسيليوم بيمارگر داشتند. اسانس‌هاي زيره سياه، زيره سبز، مرزه، آويشن و نعناع فلفلي بيشترين تاثير در بازدارندگي از جوانه‌زني هاگ بيمارگر داشتند اسانس‌هاي زيره سياه، زيره سبز، مرزه، آويشن و نعناع فلفلي در فاز بخار، اسانس­هاي زيره سياه و اكاليپتوس در فاز مايع، بيشتر از آلودگي ميوه جلوگيري كردند. نتيجه‌گيري: يافته­هاي اين پژوهش نشان ­داد كه همه اين اسانس­ها به طور معني­ داري ميتوانند از رشد ميسليوم و جوانه­ زني هاگ بيمارگر و آلودگي ميوه ­هاي توت فرنگي جلوگيري كنند، ولي تاثير اسانس زيره سياه در بيشتر موارد بهتر از سايرين است. بنابراين از آن مي‌توان به عنوان جايگزين قارچ‌كش‌ها روي ميوه توت‌فرنگي استفاده كرد.