گسلش پويا در جنوب باختر يزد

Active faulting in southwest Yazd

خطه يزد در ايران مركزي دامنه اي با دگرريختي فعال در قلمرو برخورد عربي-اوراسيا به شمار مي رود. منطقه مورد بررسي در جنوب باختر يزد واقع است و با گسل دهشير در خاور و گسل مهريز در باختر احاطه مي شود. اين سامانه گسلي راستاي عمومي شمال باختري دارد و مستندات فراواني از گسلش پويا را در خود جاي داده است. گسلهاي اصلي و فرعي به منظور شناخت ويژگيهاي ساختاري و زمين ريختي پهنه هاي گسلي در عكس هاي ماهواره اي ترسيم شده است. موقعيت رومركز پنج زمين لرزه دستگاهي با بزرگاي بين 4 تا 5 ريشتر در پهنه گسلي تنگ چنار و گسلهاي مسبب احتمالي آنها مشخص شده است. گسل پوياي طزنج با راستاي شمال باختري براي نخستين بار در اين نوشتار معرفي شده است. در اين گستره، سازوكار چيره گسل ها راستالغز راست بر با مؤلفه معكوس مي باشد كه بيانگر جنبش كنوني گسلها است. داده هاي زمين ريختي بسياري از جدايش راست بر واحدهاي سنگي، مخروط افكنه هاي آبرفتي كواترنري و قناتها در راستاي گسلها ارائه شده است. شواهدي از جدايش راست بر واحدهاي ترياس در حدود 840 متر در راستاي گسل تفت و 2250 متر در سنگهاي كرتاسه زيرين در راستاي گسل مهريز وجود دارد. جدايش راست بر مخروط افكنه هاي آبرفتي در ايستگاههاي متعدد از حدود 140 متر تا بيشينه 500 متر در راستاي گسل توران پشت بازه تغيير دارد. تحليل هاي زمين ريختي با برداشت هاي ميداني و اندازه گيري هاي هندسي و كينماتيك (جنبش شناختي) گسلها همراه است.

Yazd block in Central Iran is a district of active deformation within Arabia-Eurasia collision zone. The study area is situated in southwest Yazd and it is surrounded by Dehshir fault in east and Mehriz fault in west. This NW trending fault system comprises numerous evidence for active faulting. Major and minor fault segments were mapped in satellite images in order to recognize fault zones structural and geomorphic characteristics. Epicenter location for five instrumental earthquakes with magnitudes ranging from 4 to 5 are defined in Tang-E-Chenar fault zone and probable causative faults are distinguished. Active NW trending Tezenj fault is introduced in this paper for the first time. Dominant fault mechanism involves right-lateral strike-slip and reverse movements observed all over the region representing recent fault activities. There are several geomorphic data demonstrating dextral strike-slip offsets in rock units, Quaternary alluvial fans and qanats along the faults. There is evidence for right-lateral offset in Triass units for ~840m along Taft fault and for ~2250m in Lower Cretaceous rocks along Mehriz fault. Right-lateral offset of alluvial fans ranges from ~140m to ~500m along Turanposht fault. Geomorphic analyses are together with .field geologic observations and fault geometric and kinematic measurements