تاثير جنگ تحميلي بر قدرت منطقه‌اي ايران: 1380-1359

جمهوري اسلامي ايران در سال‌هاي پس از انقلاب به دليل موقعيت جغرافيايي منحصر به فرد، مشروعيت بالاي نظام سياسي، اتخاذ هويت جهانشمول اسلامي و ظرفيت بالقوه براي رهبري منطقه‌اي، در موقعيت مطلوب‌تري نسبت به حكومت پهلوي به سر مي‌برد. اما وقوع جنگ تحميلي و تبعات گريزناپذير آن بر سياست منطقه‌اي ايران تأثير نهاد. پيامدهاي منفي جنگ به كاهش كنش‌گري ايران تا قبل از تحولات منطقه‌اي ناشي از حوادث 11 سپتامبر 2001 منجر شد. پرسش اصلي نوشتار حاضر اين است كه مهم‌ترين تأثير جنگ تحميلي از سوي عراق بر قدرت منطقه‌اي ايران چه بوده است؟اين پژوهش با رويكرد توصيفي تحليلي به انجام رسيده و براي تحليل داده‌ها از روش تحليل نظريه مبنا (نظريه قدرت منطقه اي) استفاده شده است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه در سطح بين‌المللي، افزايش فشار ساختاري نظام بين‌الملل و در سطح داخلي فرسايش منابع قدرت (اقتصادي و نظامي) تاثيراتي بوده كه تضعيف قدرت منطقه‌اي ايران را در پي داشته است. به گونه‌اي كه بازتاب آن را مي‌توان در تضعيف ايفاي نقش‌هاي سه گانه رهبري، پاسداري و پشتيباني منطقه‌اي مشاهده كرد.