ارزيابي ميزان همزيستي، فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدانتي و شاخص خطر و سلامت گشنيز تحت سميت كادميوم و كاربرد قارچ‌هاي مايكوريزا

هدف: هدف از اين مطالعه بررسي تلقيح دو گونه قارچ مايكوريزا بر برخي خصوصيات رشدي، درصد همزيستي،فعاليت آنزيم هاي آنتي‏اكسيدانتي و شاخص خطر و سلامت گشنيز تحت تنش فلز سنگين كادميوم است. مواد و روش‏ها: اين تحقيق به‏صورت گلداني در گلخانه‌ تحقيقاتي گروه علوم باغباني و مهندسي فضاي سبز دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1397 به‏صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با 2 فاكتور و در 3 تكرار انجام شد. فاكتور اول نيترات كادميوم در 4 سطح 0، 20، 40 و80 ميلي گرم در كيلوگرم خاك و فاكتور دوم قارچ مايكوريزا در 3 سطح عدم تلقيح باقارچ و تلقيح با قارچ‌هايGlomus mosseae  و Glomus intraradices بود. نتايج: نتايج نشان داد كه با افزايش غلظت كادميوم مقادير زيست ‌توده تر اندام هوايي، سطح برگ، تعداد بذر، وزن هزار دانه، درصد همزيستي، پروتئين محلول، فعاليت آنزيم‌هاي كاتالاز، آسكوربات پراكسيداز، گايكول پراكسيداز، پلي‏فنول اكسيداز در گياه گشنيز به‏طور معني‌داري كاهش پيدا كرد؛ ولي مقادير مالون دي‌آلدئيد و شاخص خطر و سلامت افزايش يافت. درحالي‏كه كاربرد قارچ هاي مايكوريزا توانست اثرات زيان‌بار كادميوم را در گياه كاهش دهد، به طوري‏كه باعث كاهش 47.1 درصدي شاخص خطر و سلامت و 17.2 درصدي مالون‌دي‌آلدئيد در گياه شدند. نتيجه‏گيري: براساس دست‏آوردهاي اين پژوهش در شرايط تنش فلز سنگين كادميوم استفاده از قارچ‌هاي مايكوريزا تاثير به‏سزايي در بهبود اثرات مضر كادميوم در گياه گشنيز داشت، به‌طوري‏كه باعث اصلاح شاخص خطر و سلامت براي مصرف كنندگان شد و استفاده از قارچ‌هاي مايكوريزا به‌عنوان راهكاري مديريتي در مناطق آلوده به اين فلز سنگين توصيه مي‌شود.