مطالعات باستان‌سنجي سراميك‌ها و سفال‌هاي عصر مفرغ تپه سيلوه پيرانشهر، شمال غرب ايران

تپه سيلوه پيرانشهر يكي از محوطه هاي شاخص پيش‌ازتاريخي (دالما، پيزدلي، حسنلو VII يا فرهنگ حسن علي، عصر آهن)، تاريخي (اشكاني) و اسلامي است كه در دشت بربنه پيرانشهر در جنوب درياچه اروميه و در شمال غرب ايران واقع ‌شده است. كاوش هاي اضطراري و نجات بخشي باستان شناسي در راستاي احداث سد سيلوه منجر به كشف يافته هاي تازه اي از تپه باستاني سيلوه گرديد كه در بردارنده آثاري از دوران پيش از تاريخ تا اسلامي است. از جمله آثار به‌دست‌آمده از اين كاوش ها تعداد قابل‌ توجهي از سفال هاي نخودي منقوش و خاكستري سياه بود كه تا پيش ‌از اين تحقيق، اطلاعات موجود در رابطه با سفال هاي اين محوطه تنها محدود به كاوش هاي باستان شناختي بوده و در زمينه‌ي باستان سنجي و كاني شناسي مطالعاتي صورت نگرفته است. اين تحقيق با هدف ساختارشناسي و شرايط تكنولوژي ساخت و تعيين جنبه هاي اشتراك و افتراق بين اين سراميك ها و سفال‌ها انجام‌شده است. نمونه هاي مورد مطالعه پژوهش از سفال هاي خاكستري سياه براق و صيقلي فرهنگ كورا - ارس و نخودي منقوش فرهنگ حسنلو VII، يا همان سفال هاي حسن علي وير يا گونه ي نينواي V انتخاب گرديد تا با نتايج حاصله از آن و تطبيق با ويژگي هاي زمين شناختي منطقه مورد مطالعه، بتوان توليد بومي يا غيربومي بودن نمونه هاي مطالعاتي مربوطه را سنجيد. براي نيل به اهداف تحقيق از روش هاي آزمايشگاهي پراش پرتوايكس (XRD)، دمانگاري (DTA)، و پتروگرافي (مطالعه مقطع نازك با استفاده از ميكروسكوپ نوري پلاريزان) استفاده گرديد. نتايج حاصل حاكي از آن است كه سفال هاي مورد مطالعه از نظر تركيب و كاني شناسي مشابه هم بوده ولي از نظر گونه شناسي، تكنيك پخت و رنگ و از نظر شرايط كوره تفاوت دارند و با توجه به همسان بودن تركيبات ساختاري عمده ي سفال هاي خاكستري سياه با ويژگي هاي زمين شناسي منطقه، اين موضوع حاكي از آن است كه نمونه هاي سفالين مورد مطالعه از توليدات بومي و محلي هستند و يا در مناطق همجوار نزديك به محوطه تپه باستاني سيلوه كه از لحاظ ساختارها و سازندهاي زمين شناسي داراي تركيبات مشابهي هستند، توليدشده‌اند. همچنين با توجه به مطابقت كامل آناليزهاي حرارتي با نتايج پتروگرافي و آناليز پراش ايكس، دماي پخت در كليه نمونه ها را مي توان 850 درجه تخمين زد.