واكاوي طرح‌واره‌هاي ذهني كنشگران كشاورزي در انتخاب نوع كشت: كاربست رابطه خاكستري

تصميم‌گيري در خصوص انتخاب نوع كشت، به طرح‌واره‌هاي ذهني كنشگران توليد، بستگي دارد. از اين رو، تحليل اين طرح‌واره‌ها گامي اساسي در ساماندهي توليد محصولات كشاورزي در كشور محسوب مي‌شود. بنابراين، هدف پژوهش حاضر، واكاوي طرح‌واره‌هاي ذهني كشاورزان و مديران كشاورزي جنوب استان سيستان و بلوچستان در انتخاب نوع كشت بود كه به روش توصيفي– تحليلي صورت پذيرفت. بدين منظور ابتدا كنشگران بخش كشاورزي در شهرستان‌هاي چابهار و سرباز شناسايي‌ شدند. آنگاه به تحليل معيارهاي ذهني برنامه‌ريزي زراعي مدنظر كشاورزان و مديران پرداخته شد. سپس از طريق تئوري خاكستري اهميت هر يك از معيارهاي ذهني تعيين گشت. در انتها نيز تركيب معيارهاي ذهني مورد نظر كشاورزان و مديران با كمك نمودار دندوگرام و به روش تحليل خوشه اي سلسله مراتبي دسته‌بندي شدند. نتايج پژوهش نشان داد كه بالاترين سطح امتياز معيارهاي ذهني دخيل در برنامه‌ريزي زراعي به ترتيب شامل دستيابي به سودآوري محصولات (0/962)، سطح مطلوب زندگي (0/763) و افزايش توليد (0/773) شد. همچنين دسته‌بندي سلسله مراتبي معيارهاي برنامه‌ريزي زراعي در اين پژوهش، اهميت استفاده از «اهرم‌هاي حمايتي» براي بهبود برنامه‌ريزي زراعي در منطقه مورد مطالعه را پيشنهاد مي‌نمايد. بر اساس نتايج پژوهش، آنچه مسلم است، ايجاد يك سامانه مديريت جامع در بخش كشاورزي جهت «برنامه‌ريزي»، «مديريت پويا» و «نحوه تعامل كشاورزان با سازمان‌هاي مرتبط» ضروري خواهد بود. چنين زيرساختي موجب كاهش و يا حذف وضعيت ناكارآمد اطلاعات از لحاظ پراكندگي، تعدد، تناقض، عدم انسجام و در نهايت سرگرداني تصميم‌گيران خواهد شد.