پديد آورندگان :
اقحواني شجري، مهسا دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت، مشهد , فلاحي، حميدرضا دانشگاه بيرجند - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، بيرجند , رمضاني زنوك، مرتضي دانشگاه بيرجند - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، بيرجند
كليدواژه :
پلياتيلنگلايكول , درصد جوانهزني , ساقهچه , سرعت جوانهزني , گياهچه
چكيده فارسي :
جوانهزني به عنوان يكي از مهمترين مراحل رشدي گياهان تحت تاثير تنشهاي محيطي قرار مي‌گيرد. تنشهاي شوري و خشكي از عوامل مهم كاهندة شاخصهاي جوانهزني، رشد و عملكرد گياهان در نواحي خشك و نيمهخشك محسوب ميشوند. در اين تحقيق تأثير سطوح مختلف تنشهاي خشكي (0، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12- و 14- بار ناشي از پلياتيلنگلايكول) و شوري (0، 50، 100، 150، 200، 250، 300 و 350 ميليمولار ناشي از كلريدسديم)، در قالب دو آزمايش جداگانه بر مبناي طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار بر روي خصوصيات جوانهزني گياه دارويي چايترش در آزمايشگاه فيزيولوژي گياهان زراعي دانشكده كشاورزي سرايان (دانشگاه بيرجند) بررسي شد. شمارش بذور جوانهزده بهصورت روزانه صورت پذيرفت و در پايان روز هشتم كه جوانهزني ثابت شده بود، شاخصهاي جوانهزني گياه مورد اندازهگيري قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس حاكي از اثر معنيدار تنشهاي خشكي و شوري بر تمامي صفات مورد مطالعه در مرحلة آغازين رشد گياه چاي ترش بود. اعمال تنش خشكي باعث كاهش شاخصهاي جوانهزني گرديد، بهطوريكه بيشترين مقادير درصد و سرعت جوانهزني در تيمار شاهد ( بهترتيب 37/84 درصد و 02/6 روز1-) و كمترين مقادير آنها (بهترتيب 37/4 درصد و 19/0 روز1-) در سطح 12- بار بدست آمد. تفاوت بين كمترين مقادير طول ريشهچه و ساقهچه تحت تأثير تنش خشكي در مقايسه با تيمار شاهد، 4/99 درصد بود. در ارتباط با تنش شوري نيز تيمار شاهد باعث حصول بيشترين درصد و سرعت جوانهزني و نيز طول ساقهچه و ريشهچه گياه چايترش ( بهترتيب 25/91 درصد، 68/6 روز1-، 10/45 و 39/31 ميليمتر) گرديد و درصد و سرعت جوانهزني در سطح 350 ميليمولار به صفر رسيد. در مجموع گياه چايترش نسبت به تنش خشكي تا سطح 6- بار و تنش شوري تا سطح 100 ميليمولار مقاومت نسبي نشان داد.
چكيده لاتين :
Germination is one of the most important stages of plant growth that is influenced by environmental stresses. Salinity and drought stresses are remarkable factors in reducing the germination parameters, growth and yield of plants in arid and semi-arid regions. In this experiment, the effect of different levels of drought (0, -2,-4, -6, -8, -10, -12, -14 bar produced by polyethylene glycol) and salinity stress (0, 50, 100, 150, 200, 250, 300, 350 mmol induced by sodium chloride) were evaluated on germination indices of roselle. For this purpose, two separate experiments based on a completely randomized design with 4 replicates were conducted at crop physiology laboratory of Sarayan Faculty of Agriculture, University of Birjand in 2015. Numbers of germinated seeds in each petri-dish were counted and recorded once every 24 hours and germination indices were measured at the end of the eighth day which germination was fixed. Analysis of variance showed significant effects of drought and salinity stresses on the germination and seedling growth parameters of roselle. Drought stress reduced germination characteristics of roselle; where the maximum germination percent and rate were observed in control treatment (84.37% and 6.02 day-1, respectively) and the minimum amounts of them (4.37% and 0.19 day-1) were obtained at -12 bar. The difference between the lowest amount of radical and plumule length under drought stress was 99.4 % compared to control treatment. Furthermore, in salinity stress experiment, the highest amounts of germination percent and rate and plumule and radical length (91.25%, 6.68 day-1, 45.10 and 31.39 mm, respectively) were obtained in control treatment and the level of 350 mmol induced the lowest germination percent and rate. Totally, roselle had relatively resistance up to -6 bar of drought stress and 100 mmol of salinity stress.
