ارزيابي اثر پرايمينگ و تنش شوري بر مؤلفه‌هاي جوانه‌زني گياه كنجد (Sesamum indicum L.)

Evaluation of the effect of priming and salinity stress on germination components of sesame seeds (Sesamum indicum L.)

به منظور بررسي تأثير پرايمينگ بر خصوصيات جوانه­زني و رشد گياهچه كنجد تحت تنش شوري، آزمايشي به­صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي در سال 1395 در آزمايشگاه تكنولوژي بذر دانشگاه شاهد اجرا شد. فاكتورهاي آزمايش شامل پرايمينگ در سه سطح (شاهد، جيبرليك اسيد 250 قسمت در ميليون، جيبرليك اسيد 500 قسمت در ميليون و نيترات پتاسيم 4/0 درصد) و پنج سطح تنش شوري (0، 3، 6، 9 و 12 دسي­زيمنس بر متر) در سه تكرار بر كنجد رقم اولتان بود. صفات مورد ارزيابي شامل درصد و سرعت جوانه­زني، ميانگين مدت زمان جوانه­زني، طول ريشه­چه و ساقه­چه، وزن تر و خشك گياهچه و محتواي نسبي آب بود. نتايج نشان داد تيمارهاي پرايمينگ، تنش شوري و برهمكنش آن­ها بر صفات مورد مطالعه تأثير معناداري داشت. نتايج مقايسه ميانگين اثر متقابل نشان داد كه بيش­ترين درصد و سرعت جوانه­زني در پيش تيمار جيبرليك اسيد 500 پي­پي­ام و عدم تنش شوري مشاهده شد. تنش شوري باعث كاهش صفات جوانه­زني بذر، پارمترهاي رشد و محتواي نسبي آب گياه كنجد شد. كاربرد پيش تيمارهاي جيبرليك اسيد و نيترات پتاسيم باعث بهبود خصوصيات جوانه­زني و رشد گياهچه كنجد در مواجهه با تنش شوري شدند.

In order to study the effect of priming on germination and seedling growth of sesame under salinity stress, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design in Seed Technology Laboratory of Shahed University in 2016. Factors included priming in three levels (GA3 250 ppm, GA3 500 ppm and potassium nitrate 0.4%) and five levels of salinity (0, 3, 6, 9 and 12 dS/m) in three replicates. Measurement traits included percentage and germination rate, mean germination time, root and shoot length, seedling fresh and dry weight and relative water content. The results showed that priming treatments, salinity stress and their interaction effect on the studied traits had a significant effect. The results of mean interactions showed that the highest percentage and rate of germination were observed in 500 ppm gibberellic acid pretreatment with no salt stress. Salinity stress reduced seed germination traits, growth parameters and relative water content of sesame seed. Application of gibberellic acid and potassium nitrate pre-treatments improved germination and seedling growth of sesame seeds exposure to salinity stress.