رايحه درماني در افسردگي پس از زايمان: يك كارآزمايي باليني مبتني بر الگوي آموزشي PRECEDE

Aromatherapy in Postpartum Depression: A Clinical Trial Based on PRECEDE Model

سابقه و هدف: افسردگي پس از زايمان يك اختلال شايع رواني و رفتاري است. اين كارآزمايي باليني، تاثير آموزش مبتني بر الگوي PRECEDE در ترغيب مادران باردار به استفاده از رايحه درماني براي پيشگيري از علائم افسردگي پس از زايمان پرداخته است. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه، زنان باردار مراجعه‌كننده به بيمارستان كمالي شهر كرج درسال 1397 بودند. در گروه مداخله (154 نفر)، برنامه آموزشي مبتني بر الگوي PRECEDE و در گروه كنترل (154 نفر) برنامه آموزشي روتين اجرا شد. ابزار سنجش داده‌ها، پرسشنامه مشخصه‌هاي جمعيت‌شناختي و محقق ساخته مبتني بر مولفه‌هاي الگوي PRECEDE بود. شركت‌كننده‌ها قبل و دو هفته بعد از مداخله پرسشنامه‌ها را تكميل نمودند. آناليز آماري با نرم‌افزار 19SPSS انجام شد. يافته‌ها: عليرغم همگن بودن دو گروه قبل از مداخله، پس از انجام مداخله، دو گروه از نظر آگاهي، خودكارآمدي و حمايت اجتماعي به استثناي نگرش، اختلاف معني‌داري با هم داشتند. فراواني استفاده از رايحه درماني در گروه مداخله از 18/18 درصد به 100 درصد و در گروه كنترل از 48/19 درصد به 22/72 درصد رسيد و ميانگين نمره افسردگي پس از زايمان در گروه مداخله از 25/14 به 10/34 كاهش يافت. استنتاج: الگوي PRECEDE، الگوي مناسبي جهت آموزش استفاده از رايحه درماني در خانم‌هاي پرخطر از نظر افسردگي پس از زايمان مي‌باشد.

Background and purpose: Postpartum depression (PPD) is a common psychological and behavioral disorder. This clinical trial examined the effect of PRECEDE-based education on encouraging women to use aromatherapy in preventing postpartum depressive symptoms. Materials and methods: The study was carried out in pregnant women attending Karaj Shahid Kamali Hospital, Iran 2018. In intervention group (n=154), the PRECEDE-based educational intervention was conducted and in the control group, the routine training program was implemented. Demographic characteristics questionnaire and a researcher-made scale based on PRECEED model were used to collect the data. The participants completed the questionnaires before the study and two weeks after the intervention. Data analysis was performed in SPSS V19. Results: Despite the homogeneity of the two groups before the intervention, there were significant differences between the two groups in Knowledge, self-efficacy, and social support after the intervention (P<0.05). But, attitude was not found to be significantly different between the two groups after the intervention (P=0.053). The frequency of using aromatherapy in experimental group was 18.18% that increased to 100% after the intervention (P<0.001) and in the control group it was 19.48% which increased to 22.72% ((P=0.772). The mean score for postpartum depression decreased from 14.25 to 10.34. Conclusion: The PRECEDE model is an appropriate model in teaching aromatherapy in women at high-risk of PPD.