تأثير الگوي آموزش مديريت والدين بر كاهش قلدري و بهبود تنظيم شناختي هيجان دانش آموزان

Effectiveness of Parent Management Training (PMT) on Reducing Bullying and Improving Cognitive Emotion Regulation in Students

زمينه و هدف: پديده­ قلدري يكي از مهم­ترين مسائل شايع كودكان امروزي در مدارس است كه پيامد­هاي نامطلوب و مخربي بر بهزيستي رواني و اجتماعي دانش ­آموزان دارد. در اين ميان نقش چشمگير خانواده و نظام تربيتي والدين يكي از مهم­ترين عواملي است كه باعث يادگيري و مشاركت كردن كودكان و نوجوانان در جريان ­هاي قلدري است. در اين راستا پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي برنامه آموزش مديريت والدين بر كاهش قلدري و بهبود تنظيم شناختي هيجان دانش ­آموزان انجام شد. روش: روش پژوهش نيمه ­آزمايشي با طرح پيش ­آزمون- پس ­آزمون و گروه گواه بود. نمونه­ مورد مطالعه شامل 36 نفر از كودكان پايه­ تحصيلي چهارم و پنجم مدارس ابتدايي در دامنه­ سني 10 تا 12 سال شهر كرج در سال 1397-96 بودند كه به­ شيوه نمونه­ گيري خوشه­اي تصادفي انتخاب و در دو گروه آزمايش و گواه (هر گروه 18 نفر) به صورت تصادفي جايدهي يافتند. ابزار پژوهش شامل فرم كودكان پرسشنامه­ قلدري اولويوس(1996) و تنظيم شناختي هيجان گرانفسكي و همكاران (2001) بود. والدين گروه آزمايش طي 9 جلسه 90 دقيقه­ اي (1 جلسه در هفته و به‌صورت متوالي) تحت آموزش مديريت والدين قرار گرفتند و گروه گواه مداخله ­اي دريافت نكرد. براي تجزيه و تحليل داده ­ها از تحليل كوواريانس چندمتغيره با نرم افزار20spss استفاده شد. يافته ها: نتايج تحليل داده ­ها نشان داد كه مداخله­ آموزش مديريت والدين توانسته است به‌طور معناداري باعث كاهش نشانه­ هاي قلدري (0/001 P<، 120/61=) و كاهش راهبردهاي سازش­ نايافته (0/001>p؛ 17/98=F) و افزايش راهبردهاي سازش ­يافته (0/001>p؛ 83/15=F) در تنظيم شناختي هيجان دانش­آموزان شود (0/001 P<، 14/07F=). نتيجه گيري: بر اساس يافته ­هاي پژوهش حاضر مي­ توان نتيجه گرفت كه نقش آموزش مديريت والدين و تغيير در شيوه­ والدگري و همچنين الگوهاي رفتاري والدين در يادگيري و بروز رفتارهاي قلدري فرزندان، بسيار چشمگير بوده و به كاهش رفتار­هاي قلدري فرزندان در اين مطالعه، شده است.

Background and Purpose: Bullying phenomenon is one of the most common problems of students which may have undesirable and destructive effects on their psychosocial well-being. Alongside, the training system used by the parents may play significant role in preventing the children from learning bullying or engaging in it. Accordingly, the current research was conducted to investigate the effectiveness of parent management training (PMT) on reducing bullying and improving cognitive emotion regulation in students. Method: This study was a quasi-experimental research with pretest-posttest control group design. The sample included thirty six 10 to 12- year-old students studying at grades four and five of primary school in Karaj in the academic year 2017-2018, who were selected by cluster sampling and then randomly assigned to either the experimental or the control group (n= 18 per group). Research tools included the children forms of Olweus Bully/Victim Questionnaire (Olweus, 1996) and Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (Granefski et al., 2001). Parents of the experimental group received nine 90-min weekly sessions of PMT successively (i.e. one per week), whereas the control group underwent no intervention. Data were analyzed by Multivariable Analysis of Covariance (MANCOVA) through using SPSS Version 20 Software. Results: Results of data analysis showed that PMT significantly reduced the symptoms of bullying (F=120.61, p<0.001) and maladaptive strategies in emotion regulation (F=17.98, p<0.001) and improved adaptive strategies (F=83.15, p<0.001) in students. Conclusion: Based on the results of this study, it can be concluded that PMT and change in parenting style and parental behavior patterns play significant roles in preventing the children from learning bullying or engaging in it and can lead to the decrease of bullying behaviors in them.