مقايسه اثربخشي شناخت درماني مبتني بر ذهن آگاهي و آموزش تنظيم شناختي هيجان بر تنيدگي والديني مادران كودكان پرخاشگر

Comparison of the Effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy and Emotion Regulation Training on Parental Stress of Mothers with Aggressive Children

زمينه و هدف: پرﺧﺎﺷﮕﺮي يكي از مشكلات اﺳﺎﺳﻲ در ﻣﺪارس اﺳت و اعضاي خانواده به خصوص مادران، نقش مهمي را در تحول رفتارهاي پرخاشگرانه كودكان ايفا مي‌كنند. هدف از پژوهش حاضر، مقايسه اثربخشي شناخت­ درماني مبتني بر ذهن ­آگاهي با آموزش تنظيم شناختي هيجان بر تنيدگي والديني مادران كودكان پرخاشگر بود. روش: اين پژوهش از نوع مطالعات آزمايشي با طرح پيش ­آزمون – پس ­آزمون و همراه با گروه گواه بود. جامعه آماري اين پژوهش تمامي دانش­آموزان دختر دوره ابتدايي شهرستان نمين در سال تحصيلي 98-97 (تعداد: 540) به همراه مادران شان بود. با استفاده از روش نمونه­ گيري خوشه­اي چندمرحله ­اي، 60 نفر از مادران اين دانش­آموزان با احراز ملاك هاي ورود به پژوهش به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده و به ‌طور تصادفي در سه گروه 20 نفره، جايدهي شدند. ابزار گردآوري اطلاعات شامل مقياس پرخاشگري شهيم (شهيم، 1385) و پرسشنامه تنيدگي والديني (آبيدين، 1995) بود. تجزيه و تحليل داده ­ها با استفاده از تحليل كوواريانس و نرم­افزار 20 SPSS انجام شد. يافته ­ها: تحليل داده ­ها نشان داد كه مداخله شناخت­درماني مبتني بر ذهن­ آگاهي و آموزش تنظيم شناختي هيجان، هر دو تأثير معناداري در كاهش تنيدگي والديني مادران كودكان پرخاشگر داشتند. همچنين شناخت­ درماني مبتني بر ذهن ­آگاهي نسبت به آموزش تنظيم شناختي هيجان، اثربخشي بيشتري در كاهش تنيدگي والديني مادران كودكان پرخاشگر داشته است (0/05p<). نتيجه­ گيري: با توجه به اثربخشي بيشتر شناخت­ درماني مبتني بر ذهن­ آگاهي بر تنيدگي والديني مي ­توان نتيجه گرفت كه ذهن ­آگاهي از طريق فنوني مانند توجه به تنفس و بدن و معطوف كردن آگاهي به اينجا و اكنون، بر نظام شناختي و پردازش اطلاعات فرد تأثير گذاشته و باعث كاهش نشخوارهاي فكري و نگرش هاي ناكارآمد در افراد مي­شود. اين تغييرات در نهايت باعث كاهش تنيدگي والديني در فرد مي­ شود.

Background and Purpose: Aggression is one of the major problems in schools. Family members, especially mothers play an important role in the development of aggressive behaviors in children. The purpose of this study was to compare the effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy and emotion regulation training on parental stress of mothers with aggressive children. Method: This study was an experimental research with pretest-posttest control group design. The population included all the female students studying at the primary schools of Namin city in the academic year of 2018-2019 (N=540) together with their mothers. Totally, 217 students as the initial sample were selected by multi-stage clustering sampling and the aggression questionnaire was completed for them by the teachers. Finally, considering the inclusion criteria, mothers of 60 aggressive student were selected as the study sample and randomly assigned to any of the three groups (n=20 per group). Data were collected by Shahimchr('39')s Aggression Scale (Shahim, 2006) and Parenting Stress Questionnaire (Abidin, 2016) and analyzed by ANCOVA through using SPSS Version 20. Results: Data analysis showed that both mindfulness-based cognitive therapy and emotion regulation training were effective in decreasing the parental stress of mothers with aggressive children. Also, mindfulness-based cognitive therapy was more effective in decreasing the parental stress of mothers with aggressive children in comparison to emotion regulation training (p<0.05). Conclusion: Considering the higher effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on parental stress, it can be concluded that through techniques such as paying attention to breathing and body and turning awareness here and now, mindfulness affects the cognitive system and information processing and reduces mental rumination and dysfunctional attitudes in people, and these changes can reduce parental stress.