نقش نشخوار فكري و سرسختي روان‌شناختي در پيش‌بيني خطرپذيري دانش آموزان

The Role of Rumination and Psychological Hardiness in Predicting High Risk Behaviors in Students

زمينه و هدف: با توجه به اينكه انجام رفتارهاي پرخطر باعث ايجاد آسيب­هاي جدي به فرد و جامعه مي­شود، شناسايي اين گونه رفتارها و عوامل مؤثر بر آنها از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. در همين راستا در سال‌هاي اخير بررسـي الگوهـاي تفكـر در ايجاد و تداوم اين رفتار مورد توجه روان ­شناسان و متخصصان قرار گرفته است. بدين ترتيب مطالعه حاضر با هدف نقش نشخوار فكري و سرسختي روان‌شناختي در پيش‌بيني خطرپذيري نوجوانان انجام شد. روش: پژوهش حاضر توصيفي از نوع همبستگي بود. جامعه‌ آماري شامل تمامي دانش­آموزان پسر مقطع متوسطه اول شهر سرايان در سال تحصيلي 1399-1398 بودند كه 205 نفر از آنها به روش نمونه‌گيري در دسترس به عنوان نمونه مورد مطالعه، انتخاب شدند. براي جمع­ آوري داده­هاي لازم در اين پژوهش از پرسش­نامه نشخوار فكري نالن- هوكسما و مارو (1991)، مقياس سرسختي روان‌شناختي كيامرئي و همكاران (1377) و پرسش‌نامه رفتارهاي پرخطر زاده­محمدي و همكاران (1390) استفاده شد. جهت تحليل داده، از روش‌هاي آماري ميانگين، انحراف استاندارد، ضريب همبستگي پيرسون، و رگرسيون چندگانه به شيوه هم‌زمان استفاده شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد بين نشخوار فكري با خطرپذيري، رابطه مثبت و معنادار (0/001 > P)، اما بين سرسختي روان‌شناختي و مؤلفه‌هاي آن با خطرپذيري، رابطه منفي و معنادار وجود دارد (0/001 > P). همچنين نشخوار فكري و سرسختي روان‌شناختي توانستند در مجموع 26/06 درصد (0/01>P) از واريانس خطرپذيري نوجوانان را تبيين كنند. نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج اين پژوهش مي­توان نتيجه ­گيري كرد كه با اصلاح تفسيرهاي ذهني و بهبود شاخص ­هاي روان‌شناختي مانند تاب­ آوري، مي توان ميزان خطرپذيري رفتارهاي نوجوانان را كاهش داد.

Background and Purpose: Whereas high-risk behaviors result in serious individual and social damages, identifying these behaviors and factors influencing them is highly important. In this regard, during the recent years, thinking patterns of the way these behaviors shape and persist has been investigated by the psychologists and clinicians. Therefore, the present study was conducted to investigate the role of rumination and psychological hardiness in predicting high-risk behaviors of adolescents. Method: The present research was a descriptive correlational study. The study population included all the male students studying at the first cycle of secondary school at Sarayan city in the academic year of 2019-2020, among which 205 students were selected as the sample group through convenience sampling. Ruminative Responses Scale (Nolen-Hoeksema& Morrow, 1991), Psychological Hardiness Questionnaire (Kiamarie et al., 1998) and Risky Behavior Questionnaire (Mohammadi et al., 2011) were used to gather the required data. Data were analyzed by the statistical methods of mean, standard deviation, Pearson correlation coefficient, and simultaneous multiple regression. Results: Results showed that there was a significant positive relationship between rumination and high-risk behaviors (P <0.001), while psychological hardiness and its components had a significant negative relationship with high-risk behaviors (P <0.001). Additionally, rumination and psychological hardiness explained 26.6% of adolescent high-risk behaviors variance (P <0.01). Conclusion: Based on the results of this research, it can be concluded that reducing the subjective interpretations and modifying the psychological indicators like resilience can reduce the adolescent risky behaviors.