تأثير توانبخشي شناختي گروهي بر توانايي حل مسئله در دانش‌آموزان با اختلال نارسايي توجه / فزون كنشي

The Effect of Group Cognitive Rehabilitation Therapy on the Problem Solving Skills of Students with Attention Deficit Hyperactivity Disorder

زمينه و هدف: پژوهش­ها نشان دادند كه يكي از مشكلات اصلي كودكان مبتلا به اختلال نارسايي­توجه/ فزون­كنشي، مشكلات آنها در مهارت­هاي حل مسئله در موقعيت­هاي مختلف است. شيوه­هاي مختلفي براي درمان و توانبخشي اين كودكان به كار رفته است، اما اين مطالعه با هدف بررسي تأثير توانبخشي شناختي گروهي بر توانايي حل مسئله دانش‌آموزان با اختلال نارسايي توجه­/­فزون­كنشي انجام شد. روش: روش اين پژوهش، نيمه­آزمايشي با طرح پيش ­آزمون– پس­ آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماري پژوهش را تمامي دانش‌آموزان ابتدايي مبتلا به اختلال نارسايي توجه­/ ­فزون­كنشي منطقه 12 شهر تهران در نيمه اول سال تحصيلي 1397-1396 تشكيل مي­دادند كه تعداد 30 نفر از آنها به روش نمونه­ گيري در دسترس بر حسب شرايط ورود و خروج از نمونه، و در دو گروه آزمايش (15 نفر) و گواه (15 نفر) جايدهي شدند. گروه آزمايش 10 جلسه 30- 45 دقيقه آموزش گروهي توانبخشي شناختي را دريافت كردند، ولي گروه گواه اين مداخله را دريافت نكرده است. به منظور گردآوري اطلاعات از پرسشنامه علائم مرضي كودكان (اسپيرافكين و گادو، 1994) و آزمون برج لندن (شاليس، 1982) استفاده شد. تجزيه و تحليل داده­‌ها با آزمون تحليل كوواريانس تك­متغيره انجام شد. يافته‌ها: نتايج تحليل داده­ها نشان داد توانبخشي شناختي مبتني گروهي، تأثير معناداري بر بهبود توانايي حل مسئله در دانش‌آموزان با اختلال نارسايي توجه­/ ­­فزون­كنشي داشت (0/01P<). نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج اين مطالعه مبني بر تأثير توانبخشي شناختي مبتني بر آموزش گروهي بر مهارت­هاي حل مسئله در دانش‌آموزان با نارسايي توجه­/­ فزون­كنشي مي­توان نتيجه ­گيري كرد كه اين شيوه درماني با تقويت مناطق مغزي مربوط به توجه و تمركز باعث بهبود عملكرد اين كودكان در حيطه ­هاي مختلف تحصيلي و رفتاري مي­شود.

Background and Purpose: Research has shown that children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) lack problem-solving skills to face with problems in different situations. Different techniques have been used to treat and rehabilitate these children. This study aimed to investigate the effect of group cognitive rehabilitation therapy on problem-solving skills of students with ADHD. Method: This research was a quasi-experimental study with pretest-posttest control group design. The study population included all the students with ADHD who were studying in District 12 of Tehran during the first semester of academic year 2017-2018. A sample of 30 students was selected by convenience sampling based on inclusion and exclusion criteria and then randomly assigned to either the experimental or control group (15 per group). The experimental group underwent ten 30-45-min sessions of group cognitive rehabilitation therapy, while the control group received no intervention. Child Symptom Inventory (Sprafkin & Gadow, 1994) and London Tower Test (Shalis, 1984) were used to collect the data. Data were analyzed by ANCOVA. Results: Findings showed that group cognitive rehabilitation therapy had a significant effect on improving the problem-solving skills of students with ADHD (p<0.01). Conclusion: Based on the results of this study which indicated the effect of group cognitive rehabilitation therapy on problem-solving skills of students with ADHD, it can be concluded that via reinforcing the brain areas related to attention and concentration, this therapeutic method can improve the academic and behavioral performance of these children.