معرفي مدل‌‌‌‌ هاي سه بعدي زمين شناسي و كاربرد آن در لايه‌‌بندي آبخوان آبرفتي بجنورد

Introduction of Three-Dimensional Geology Models and Their Application for Layering of Alluvial Aquifers (Case Study: Bojnourd Aquifer

هدف از اين پژوهش، معرفي روش‌‌ها و ابزارهاي تعريف لايه‌‌بندي آبخوان‌‌ها و همچنين كاربرد آنها مي‌‌باشد. در آبخوان‌‌هاي آبرفتي كه تغييرات شديد رسوبات مشاهده مي‌‌شود، تهيه مدل‌‌هاي استراتيگرافي مناسب نمي‌‌باشد و بهتر است براي لايه بندي اين نوع آبخوان‌‌ها از مدل‌‌هاي سه بعدي ليتولوژي نرم افزار rockworks يا ابزار tprogs در نرم افزار gms استفاده شود. در اين پژوهش با استفاده از تكنيك‌‌ مدل‌‌سازي سه بعدي ليتولوژي در نرم افزار rockworks، مدل سه‌‌بعدي آبرفتي آبخوان بجنورد واقع در استان خراسان شمالي با اطلاعاتي نظير لاگ چاه‌‌هاي بهره برداري و مطالعات ژئوفيزيك بدست آمده است. سيستم رسوب آبخوان در اين مطالعه از سه گروه رسوب درشت دانه، متوسط دانه و ريزدانه تشكيل شده كه به منظور حل مشكل تهيه مدل آبرفتي، بافت خيلي ريزدانه به عنوان بافت كف آبخوان در نظر گرفته شده است. نتايج وجود عدسي‌‌ها و ناهمگني رسوبات را در سرتاسر آبخوان به خوبي نشان مي‌‌دهد كه در صورت مدلسازي جريان آب زيرزميني در تخمين ضرايب هيدروديناميك تاثيرگذار است. بنابراين استفاده از تكنيك مدل‌‌سازي سه بعدي مواد آبرفتي معرف وجود ناهمگني و عدسي‌‌ها در سيستم آبخوان‌‌ها بوده كه سبب ايجاد تغييراتي در مقادير هدايت هيدروليكي رسوبات درشت دانه تا خيلي ريزدانه مي‌‌شوند. بنابراين استفاده از مدل‌‌هاي آبرفتي به منظور مدلسازي جريان آب زيرزميني به ويژه در آبخوان‌‌هايي با ناهمگني شديد منجر به شناخت آبخوان با دقت مناسبي مي‌‌شود.

The purpose of this research is the introduction of methods and tools for determination of aquifer stratigraphy and their application. In alluvial aquifers which have extreme changes in sediments, stratigraphy modeling is not suitable, and it is better to use three-dimensional lithology models found in the Rockworks software or T-Progs tools in the GMS software. In this study, using the three-dimensional modeling techniques in the Rockworks software, the three-dimensional lithology model of the Bojnord aquifer lithology of the Bojnourd aquifer, located in the North Khorasan province, with information including logs and geophysical studies has been obtained. Here, the alluvial aquifer consists of three soil textures: coarse, medium, and fine grain which the very fine texture (very fine grain) is considered as the aquifer floor texture in order to solve the lithology modeling problem. Results show that the existence of lens and heterogeneity of sediment in the aquifer influence the accuracy of the estimated hydrodynamic coefficients. Therefore, using three-dimensional lithology modeling techniques, especially in alluvial aquifers, causes changes in the hydraulic conductivities of fine to very coarse-grained sediments. Additionally, the use of three-dimensional alluvial modeling techniques for groundwater flow modeling, especially in aquifers with severe heterogeneity, leads to the identification of an aquifer with an adequate accuracy.