كليدواژه :
اكوسيستم آبي , اكوتوريسم منابع آبي , گردشگري و توريسم , مدل swot , استان همدان
چكيده فارسي :
در سال هاي اخير طبيعتگردي و گردشگري با محوريت منابع آب مورد توجه قرار گرفته است. در بيشتر دره هاي كوهستاني ايران طيّ پنجاه سال گذشته، استفاده از منابع طبيعي بويژه آب به طور مداوم افزايش يافته است. افزايش مداوم مصرف و به دنبال آن فشار بر منابع طبيعي زمينه بروز چالش هاي جدي را در اين مناطق به وجود آورده است. هدف اين تحقيق شناسايي نقش اكوتوريسم منابع آبي استان همدان در توسعه گردشگري مناطق كوهستاني بوده كه از روش تحقيق توصيفيتحليلي براي بررسي اين نقش استفاده شده است. نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهديد توسعه اكوتوريسم منابع آبي استان از طريق مصاحبه بسته با 20 نفر از افراد مطلع محلي و 30 نفر از مسئولين استخراج شده و در قالب پرسشنامه اي در اختيار گردشگران قرار گرفت. براساس نتايج تحليل swot، از بين مجموع عوامل داخلي موثر بر توسعه اكوتوريسم منابع آبي در نواحي مورد مطالعه، تعداد 11 عامل به عنوان نقاط قوت و تعداد 8 عامل به عنوان نقاط ضعف مورد شناسايي و ارزيابي قرار گرفتند. همچنين اين تحليل نشان ميدهد كه از بين مجموع عوامل خارجي موثر بر توسعه اكوتوريسم منابع آبي در نواحي مورد مطالعه، تعداد 10 عامل به عنوان فرصت خارجي و تعداد 9 عامل به عنوان تهديد خارجي پيش روي اين نواحي قرار گرفته اند. همچنين نشان داد اكوتوريسم منابع آبي مناطق مورد نظر قوت بسيار بالايي (3/33 امتياز از نظر عوامل داخلي و 3/34 امتياز از نظر عوامل خارجي) را دارا هستند. در محدوده مورد مطالعه ظرفيت هاي مناسبي براي ايجاد صنايع بستهبندي توليدات زراعي و دامي، صنايع كوچك روستايي و فعاليت هاي گردشگري وجود دارد كه با تكيه بر مديريت مشاركتي و تدوين و اجراي استراتژي هاي مناسب بويژه رقابتي، مي توان از امكانات بالقوه منطقه جهت ايجاد شغل و درآمد در بخش هاي غيركشاورزي به منظور كاهش فشار بر منابع طبيعي به خصوص آب استفاده كرد. نتايج حاصل از تحليل پرسشنامه ها نشان داده كه توسعه اكوتوريسم منابع آبي مي تواند باعث حفظ محيط زيست شده بطوريكه بيشترين استفاده با كمترين هزينه را فراهم مي آورد.
چكيده لاتين :
In recent years, ecotourism and tourism with a focus on water
resources has attracted more attention. In many mountain valleys
of Iran during the last fifty years, the use of natural resources,
especially water, has continuously increased. A steady increase in the
consumption and subsequent pressure on natural resources in the
context of these areas has created serious challenges. The purpose
of this study is to identify the role of water ecotourism in tourism
development in mountainous areas using a descriptive - analysis
approach. The weaknesses, strengths, opportunities, and threats to
water resources in ecotourism development were extracted through
closed interviews with 20 aboriginal candidates and 30 local
authorities, and were made available in the form of a questionnaire
to tourists. SWOT analysis shows that among all internal factors
affecting the development of ecotourism in the area of water
resources, 11 factors as strengths and 8 factors as weaknesses were
identified and evaluated. The analysis shows that among all external
factors affecting the development of ecotourism in the area of water
resources, 10 factors as external opportunities and 9 factors as
external threats facing these regions were identified. Finally, using
the SWOT technique it was shown that the ecotourism in the area
of water resources are very robust in the considered areas (3.33 and
3.34 points in terms of internal and external factors, respectively). In
the considered area, there is a good potential for the agricultural crop
and livestock packaging industry, rural small industries, and tourism
activities. Relying on participatory management, development, and
implementation of appropriate strategies, especially competitive, we
are able to use the potential of the region to create jobs and income
in order to reduce the pressure on natural resources, especially
water, in non-agricultural sectors. The analysis of the data indicates
that water ecotourism development cause the conservation of the
environment so that it can provide the most use at the lowest cost.
