تحليل روند بارش و ارزيابي خشكسالي هاي هواشناسي ايران با استفاده از روش هربست

Analysis of Rainfall Trend and Evaluation of Weather Droughts of Iran Using the Herbst Method

ارزيابي و پايش خشكسالي در سيستم منابع آب از گام هاي اساسي در تحليل سيستم ها و تخصيص بهينه منابع آب جهت مصارف مختلف مي باشند. از اين رو در اين تحقيق كل كشور ايران به عنوان منطقه مطالعاتي انتخاب شده و سعي گرديد خشكسالي هم زمان رخ داده در كشور در دوره 1389-1360 با استفاده از داده هاي بارش ماهانه 31 ايستگاه سينوپتيك مشخص گردد. شاخص خشكسالي هربست جهت پايش خشكسالي كشور استفاده شده و شدت و مدت خشكي براي ايستگاه هاي سينوپتيك مورد مطالعه تعيين گرديد. همچنين روش idw براي درون يابي و پهنه بندي شدت ها و دوره هاي خشكي مورد استفاده قرار گرفت. نتايج تحقيق نشان داد كه در دوره هاي 1379-1377 و 1388-1386، كل كشور با خشكسالي روبرو بوده است. مناطق شمالي و جنوبي ساحلي و همچنين مناطق مركزي كشور نسبت به مناطق ديگر حساسيت كمتري به دوره هاي خشكي از خود نشان دادند. همچنين شرق و غرب كشور كه محل ورود سامانه هاي بارش زا هستند، حساسيت بيشتري به كاهش بارش و در نتيجه وقوع خشكسالي دارند. مطابق با نتايج به دست آمده از آزمون اسپيرمن، شديدترين روند منفي متعلق به ايستگاه هاي موجود در مركز، جنوب شرقي و جنوب غربي كشور ميباشد.

Drought monitoring and evaluation in water resources systems, are basic steps in systems analysis as well as the optimal water resources allocation for different demands. Therefore, in this study, whole of Iran country was selected as the study area, and it was attempted to determine the simultaneous droughts which had been occurred in the period of 1981-2010, using monthly rainfall data of 31 synoptic stations. In order to perform the drought monitoring, the Herbst drought index was used and drought intensity and duration were determined for the studied synoptic stations. Additionally, the IDW method was used for interpolation and delineation of drought intensities and durations. The study results showed that in the periods of 1998- 2000 and 2007-2009, the country had faced droughts. Northern and Southern coastal regions and Central region exhibited less susceptibility to drought periods in comparison to the other regions. Also, the East and West of the country, which are the rainfall systems entrances, are more sensitive to rainfall reduction and thus, to drought. According to the results of the spearman's test, the most severity of negative trend belonged to the stations in central, South-east and South-west of the country